حقایقی در مورد ماه

ماه چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت ماه درخشان ترین و بزرگترین جسمی است که ما شب ها در آسمان زمین می بینیم. ماه با متعادل کردن لرزش زمین در محورش زمین را به محلی که قابل سکونت باشد تبدیل می کند، همین امر موجب می شود تا آب و هوای زمین نسبتا پایدار باشد. این عمل ماه باعث جزر و مد می شود و همین موضوع طی هزاران سال کمک کرده تا انسان ها در دریا ها مسیر خود را پیدا کنند.

احتمالا ماه چندین میلیارد سال قبل با برخورد زمین با جسمی به اندازه مریخ شکل گرفته است. تنها قمر طبیعی که برای زمین وجود دارد به نام "ماه" شناخته می شود این نام به این دلیل است که در زمان های قدمی مطلع نبودند که قمرهای دیگری نیز در اطراف ما وجود دارد تا اینکه گالیله در سال 1610، 4 قمر را که به دور مشتری می چرخیدند را کشف کرد. لونا در زبان لاتین به معنی ماه است این کلمه صفت اصلی برای توصیف هر چیز شبیه به ماه می باشد.

[caption id="attachment_16417" align="aligncenter" width="413"] زندگی روی کره ماه[/caption]

حیات در ماه

ماموریت های زیادی در تنها قمر زمین برای کشف موجودات زنده انجام شد اما هیچ مدرکی برای اثبات این موضوع کشف نشد. با این حال کشف آلاسکا در قمر و تراکم زیاد آن در دهانه تاریک قطب ها باعث می شود که در آینده ماه مکانی مناسب برای سکونت انسان ها باشد.

فاصله و اندازه ماه

ماه کمتر از یک سوم عرض زمین است که شعاعی حدود 1080 مایلز(1740 کیلومتر) دارد به طور مثال اگر زمین به اندازه یک نیکل باشد، ماه به اندازه یک دانه قهوه است. فاصله ماه از زمین به طور متوسط 238855 مایلز (384400 کیلومتر) می باشد این بدین معناست که بین ماه و زمین می شود 30 سیاره قرار داد. قمر زمین به آرامی با سرعتی حدود یک اینچ(1.5 سانتی متر) در سال از زمین دور می شود.

[caption id="attachment_16418" align="aligncenter" width="413"] ماه چگونه تشکیل شد؟[/caption]

مدار حرکت و گردش

تنها قمر طبیعی زمین با همان سرعتی که به دور زمین در حال گردش است به دور خود می چرخد که به این حرکت چرخش همزمان گفته می شود، بنابراین با نیمکره یکسان در مقابل زمین قرار می گیرد. نامگذاری طرف تاریک روی آن نیمکره ای که از ما دور است و آن را نمی بینیم امری گمراه کننده است. همانطور که قمر به دور زمین می چرخد و زمین به دور خورشید بنابراین قسمت های مختلف قمر در زمان های مختلف در برابر نور خورشید قرار می گیرد و یا تاریک می ماند.

زمانی که ما قمر زمین را کامل و روشن می بینیم نیمکره ای است که توسط نور خورشید روشن شده است. ماه نو زمانی اتفاق می افتد که ماه و خورشید و زمین در یک راستا قرار می گیرند و زاویه ی بین ماه و خورشید به صفر درجه می رسد، قسمتی که به سمت خورشید است روشن و قسمتی که ما میبینیم تاریک است.

چگونگی شکل گیری قمر زمین

نظریه ای اصلی وجود دارد که می گوید در حدود 4.5 میلیارد سال پیش قمر زمین از برخورد زمین با یک جسمی هم اندازه مریخ بوجود آمده است. بقایای این برخورد جمع شده و قمر زمین را در فاصله 384000 کیلومتری از زمین تشکیل داده است. در روزهای اولیه قمر حالتی مذاب داشته که در عرض حدود 100 میلیون سال اقیانوس ماگما متبلور می شود سنگ هایی با چگالی کمتر به سمت روی اقیانوس شناور می شوند و پوسته را تشکیل می دهند.

برای اطلاع از مقاله گفتگو در مورد زمین مسطح بر روی لینک کلیک کنید.

ساختار قمر زمین

قمر زمین دارای هسته، پوسته و گوشته است. هسته قمر زمین نسبت به اجرام دیگر کوچک تر است که هسته داخلی آن جامد و غنی از آهن است و شعاعی 240 کیلومتری دارد. اطراف آن از پوسته آهن مایع به ضخامت 90 کیلومتر پوشانده شده است. بعد از پوسته، یک لایه نیمه مذاب با ضخامت 150 کیلومتر هسته آهنی را احاطه کرده است. گوشته ماه نیز از قسمت بالایی نیمه مذاب تا پایین پوسته امتداد دارد و به احتمال زیاد از مواد معدنی مانند الیوین و پیروکسین ساخته شده است که از اتم های منیزیم، آهن، سیلیکون و اکسیژن تشکیل شده است.

ضخامت پوسته در قسمتی از نیمکره ای که ما میبینیم حدود 70 کیلومتر است و در سمتی که در دید ما نیست این ضخامت به اندازه 150 کیلومتر است. این ماده از اکسیژن، سیلیکون، منیزیم، آهن، کلسیم و آلومینیوم ساخته شده و مقدار کمی تیتانیوم، اورانیوم، توریم، پتاسیم و هیدروژن دارد. در گذشته، قمر آتشفشان‌های فعالی داشت، اما امروزه همه آنها خاموش هستند و میلیون‌ها سال است که فوران نکرده‌اند.

سطح ماه

جو قمر زمین بسیار پراکنده است همین امر باعث شده تا نتواند از برخورد اجرام آسمانی به سطح خود جلوگیری کند. بارانی از سیارک ها، شهاب سنگ ها و دنباله دار ها به طور مداوم با سطح قمر برخورد می کنند و دهانه های زیادی را بوجود می آورند که دهانه تیکو یکی از این دهانه ها است و عرضی بیش از 85 کیلومتر دارد. طی میلیارد ها سال ضربه برخوردها قمر زمین را به تکه هایی بزرگ سنگ که پودر شده اند تبدیل کرده است.

تمام سطح ماه را توسط توده ای از خرده سنگ های خاکستری زغالی، گرد و غبار پودری و بقایای سنگ پوشه قمری پوشیده شده است و زیر آن ناحیه ای از سنگ بستر شکسته وجود دارد که به نام مگا رگولیت شناخته می شود. مناطقی که در قمر زمین نورانی هستند به عنوان ارتفاعات شناخته می شوند و قسمت تاریک آن که ماریا نامیده می شود که بین 1.2 تا 4.2 میلیارد سال پیش با گدازه پر شده اند. دمای تنها قمر زمین زمانی که خورشید بر آن می تابد به 127 درجه سانتیگراد می رسد اما زمانی که تاریک می شود دما 173- درجه سانتیگراد می شود.

[caption id="attachment_16419" align="aligncenter" width="413"] آب روی قمر زمین[/caption]

آیا آب در ماه وجود دارد؟

در طول اکتشاف اولیه قمر زمین و تجزیه و تحلیل تمام نمونه های بازگردانده شده از ماموریت های آپولو و لونا، ما فکر کردیم که سطح قمر زمین خشک است. اولین باری که آب به طوری قطعی در قمر کشف شد سال 2008 میلادی توسط ماموریت هندی Chandrayaan-1 بود که مولکول های هیدروکسیل را در سراسر سطح قمر زمین و متمرکز در قطب ها شناسایی کرد. ماموریت هایی مانند Lunar Prospector، LCROSS و مدارگرد شناسایی قمر زمین نه تنها نشان داده اند که سطح قمر هیدراتاسیون جهانی دارد، بلکه نشان دادند غلظت بالایی از آب یخ در مناطق دائمی سایه دار قطب های قمر زمین وجود دارد.

نتیجه

در این مقاله در مورد اکثر ویژگی های قمر زمین صحبت شد و باید بدانید که قطر ماه 476.3 کیلومتر است و 27% قطر زمین است. زندگی در کره ماه شاید در آینده ای نزدیک به حقیقت بپیوندد. اما هنوز کسی تاریخ دقیق زندگی در کره ماه را نمی داند. همچنین در این مقاله به این سوال که ماه چگونه تشکیل شد؟ نیز پاسخ داده ایم.

از روز اولی که تحقیقاتی روی قمر زمین صورت گرفت تا به همین لحظه همه روزه مطالب ناشناخته ای کشف شده است که هر کدام به اندازه خود برای بشر حیرت آور بوده است. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص فضا و سیارات دیگر به سایت آسمان شب مراجعه کنید و از این مطالب استفاده نمایید.

برای دانلود مقاله حقایقی در مورد ماه روی لینک کلیک کنید.

منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و حقایقی در مورد ماه

عوامل موثر بر فصل‌ها در سیاره‌ های دیگر

فصل ها در سیاره های دیگر و دمای آنها به عوامل زیادی بستگی دارد که در ادامه به این عوامل می پردازیم. ما در ادامه مقاله به عوامل موثر در فصل ها در سیاره های دیگر پرداخته ایم و شما را دعوت می کنیم تا با مطالعه این مقاله با این عوامل آشنا شوید.

عوامل موثر بر فصل‌ ها در سیاره‌ های دیگر

１. فاصله سیاره از خورشید:

اگر سیاره‌ای نزدیک به خورشید باشد (برای مثال، عطارد)، تاثیر پرتوهایش روی آن سیاره بسیار بیشتر از سیاره‌های دورتر (برای مثال، نپتون) خواهد بود. سیاره ما بسیار به خورشید نزدیک است و به همین دلیل تاثیر زیادی روی دمای زمین دارد. خورشید یکی از عوامل مهم تغییرات فصل ها در سیاره های دیگر است.

2. مدت گردش سیاره:

سیاره‌هایی که زمان گردش طولانی دارند (برای مثال، عطارد)، نسبت به سیاره‌های با زمان گردش کوتاه (برای مثال، مشتری) روز و شب بلندتری دارند. اگر خورشید مدت طولانی در آسمان باشد، نیمی از سیاره بسیار داغ‌تر از زمانی می‌شود که خورشید مدت کوتاهی در آسمان باشد. مدت زمانی که سیاره ها می چرخند می تواند بر روی فصل ها در سیاره های دیگر اثر گذار باشد.

به‌طور مشابه دمای شب‌های طولانی بسیار پایین‌تر از شب‌های کوتاه است/ زیرا نیمی از سیاره که در تاریکی است، زمان بیشتری برای خنک شدن دارد. میانگین مدت زمان روز و شب روی زمین بسیار کوتاه است، در نتیجه زمان گردش ما تاثیر محدودی روی حداکثر و حداقل دما دارد.

3. ترکیب و چگالی جو سیاره:

در سیاره‌هایی که اتمسفر متراکم دارند (برای مثال، زهره) تغییرات دما بسیار کم است، زیرا جو افزایش می‌یابد و از دست دادن گرما را تعدیل می‌کند. دمای سیاره‌هایی که فاقد جو هستند یا جو بسیار نازک دارند (برای مثال، عطارد)، تحت تاثیر این اثر تعدیل‌کننده قرار نمی‌گیرند و بنابراین تغییرات شدید دما را تجربه می‌کنند. اتمسفر زمین چگالی متوسطی دارد و گرمای خورشید را که در طول روز به سطح می‌رسد فیلتر کرده و هنگام غروب به حفظ گرما کمک می‌کند.

4. انحراف محوری سیاره:

اگر محور یک سیاره شیب متوسط (مثلا زمین یا مریخ) یا شیب زیاد (اورانوس یا پلوتون) داشته باشد، تغییرات فصلی طول روز و شب در آن به‌ ویژه در عرض‌های جغرافیایی بالاتر زیاد خواهد بود.

این مساله در سیاره‌هایی که نزدیک خورشید هستند، باعث اختلاف فصلی قابل‌توجه بین دما در دو نیمکره می‌شود. شیب ۲۳.۵ درجه‌ای زمین باعث شده است مناطق نزدیک به قطب‌ ها حدود شش ماه روز و شش ماه شب داشته باشند.

وقتی که قطب جنوب به سمت خورشید متمایل می‌شود، تابستان جنوبی با روشنایی همیشگی روز است و زمانی که به سمت مخالف متمایل می‌شود، زمستان جنوبی با همیشه شب است.

5. خروج از مرکز مداری سیاره:

هر چه مدار یک سیاره بیضوی‌تر باشد، با چرخش به دور خورشید تغییرات دمای بیشتری خواهد داشت. وقتی سیاره در مدار خود به خورشید نزدیک‌تر می‌شود، در مقایسه با زمانی که از آن دورتر است گرمای بیشتری دریافت می‌کند. عطارد مدار کاملا بیضی‌ شکل دارد، در حالی‌که مدار زمین تقریبا دایره‌ای است.

 

فصل ها در سیاره های دیگر

• عطارد: نزدیکترین سیاره به خورشید است. آب و هوای این سیاره در طول سال به‌شدت متغیر است، زیرا در مداری بسیار بیضوی حرکت می‌کند. یعنی گاهی فاصله آن با خورشید بسیار کم می‌شود. عطارد از سیاره‌های بدون جو است و در نتیجه در برابر خورشید بی محافظ است و هوای آن در طول روز بسیار گرم و در شب بسیار سرد می‌شود. عطارد شیب محور نیز ندارد و فصل‌های آن به‌ دلیل مدار بسیار بیضی شکل آن به دور خورشید رخ می‌دهند.
• زهره: دومین سیاره نزدیک به خورشید است. مدار زهره باعث ایجاد فصل‌های مختلف نمی‌شود، زیرا تقریبا دایره‌ای است. این سیاره فقط سه درجه شیب دارد (در جهت مخالف سایر سیاره‌ها)، بنابراین درجه حرارت زهره در تمام مدت سال چندان فرقی نمی‌کند. آب و هوای این سیاره همیشه گرم است، زیرا نسبتا به خورشید نزدیک است و جو ضخیمی دارد که دما را ثابت نگه می‌دارد. می‌توان گفت که زهره تقریبا هیچ فصلی ندارد.
• زمین: سومین سیاره نزدیک به خورشید با مداری تقریبا دایره‌ای است و بنابراین مسیری که دور خورشید طی می‌کند، روی فصل‌های آن اثر ندارد. زمین شیب ۲۳.۵ درجه دارد که برای اثر گذاشتن روی فصول کافی است. این شیب روی نحوه برخورد نور خورشید به زمین در طول مدار آن اثر می‌گذارد. در طول تابستان نیمکره جنوبی، نیمکره جنوبی زمین به سمت خورشید متمایل شده که باعث می‌شود نور خورشید مستقیم‌تر به زمین برخورد کند و روزها گرم‌تر و طولانی‌تر شوند.در طول زمستان نیمکره جنوبی، نیمکره جنوبی به سمت مخالف متمایل می‌شود، بنابراین نور خورشید به‌ طور غیرمستقیم به آن برخورد می‌کند و در فضای بزرگتری پخش می‌شود. اما در زمستان، شب‌های طولانی‌تر و روزهای کوتاه‌ تری داریم (برعکس این اتفاق در نیمکره شمالی می‌افتد). زمین به‌ دلیل محور شیب‌دار خود چهار فصل دارد و جو آن به اندازه کافی متراکم است تا دما را در طول سال معتدل نگه دارد. زمین بدون انحراف محوری، هیچ فصلی نداشت.

برای اطلاع از مقاله مشکلات زیست محیطی زمین بر روی لینک کلیک کنید.

• مریخ: چهارمین سیاره نزدیک به خورشید است. این سیاره فقط دو فصل (تابستان و زمستان) دارد که از نظر دما بسیار متفاوت هستند. مدار بیضی شکل مریخ و شیب قابل‌توجه آن باعث به وجود آمدن فصل می‌شود. علاوه‌بر این، جو بسیار نازک مریخ در تغییرات شدید دما در آن نقش دارد. شما می توانید مریخ را با تلسکوپ در شبی که همه شرایط رصد مهیا باشد را تماشا کنید و به وضعیت این سیاره در فصل های مختلف پی ببرید. 
• مشتری: فقط سه درجه شیب دارد و جو آن بسیار غلیظ است (این سیاره یکی از غول‌های گازی است). مدار مشتری به دور خورشید بیضوی است، بنابراین انتظار می‌رود که دمای آن در طول مدار بسیار متغیر باشد. بااین‌حال، با توجه به فاصله بسیار زیاد مشتری از خورشید، این سیاره تغییر دمای اندکی دارد و همیشه بسیار سرد است. جو بسیار غلیظ مشتری دمای سرد آن را پایدار نگه می‌دارد و می‌توان گفت که هیچ فصلی ندارد. شما می توانید با خرید تلسکوپ مشتری را در آسمان مناسب رصد تماشا کنید. تلسکوپ به شما کمک می کند تا مشتری را به خوبی تماشا کنید.
• زحل: یکی از غول‌های گازی است که انحراف محوری و همچنین مدار بیضوی به دور خورشید دارد. با وجود این از آن‌جایی که فاصله بسیار زیادی از خورشید دارد، همیشه بسیار سرد است و جو غلیظ آن هوای سرد را حفظ می‌کند.
• اورانوس: مدار بیضوی دارد و بسیار از خورشید دور است. بنابراین در تمام طول سال هوای بسیار سردی را تجربه می‌کند. این سیاره جو بسیار غلیظی دارد (یکی دیگر از غول‌های گازی است) و به‌همین دلیل دمای آن در طول سال بسیار سرد باقی می‌ماند. اورانوس شیب حدود ۹۸ درجه دارد و عملا به پهلو و دور خود می‌چرخد. روز این سیاره نیمی از سال طول می‌کشد و نیمه دیگر سال شب است.
• نپتون: مدار سیاره نپتون تقریبا دایره ای است و حدود ۲۸ درجه شیب دارد. با‌این‌حال، نپتون از خورشید فاصله بسیار زیادی دارد و به‌ همین دلیل دمای آن همیشه بسیار پایین است. جو نپتون غلظت بالایی دارد و آب و هوا را سرد نگه می‌دارد. بنابراین نزدیکی به خورشید روی فصل ها در سیاره های دیگر تاثیر می گذارد مانند نپتون. 
• پلوتو (سیاره ای کوتوله): از خورشید بسیار دور است و در نتیجه همواره دمای بسیار پایینی دارد. با آنکه مدار این سیاره به دور خورشید بسیار بیضوی است و جو بسیار نازک دارد، فاصله آن از خورشید باعث می‌شود که همیشه به‌شدت سرد باشد.

 

نتیجه

عوامل موثر بر فصل ها در سیاره های دیگر را برای شما به تفکیک سیارات عنوان کردیم و به این نتیجه رسیدیم که فاصله سیارات با خورشید، مسیر حرکتی سیارات، انحراف محوری آنها و ضخامت جو سیاره در تغییرات فصلی و دمایی آنها تاثیرگذار است، باید عنوان کرد که خورشید نقش بسیار مهمی در فصل ها سیاره های دیگر دارد. شما با مراجعه سایت آسمان شب می توانید خرید تلسکوپ و تجهیزات رصد آسمان را مشاهده کنید و همچنین دیگر مقالات مرتبط با نجوم را مطالعه فرمائید.

برای دانلود مقاله عوامل موثر بر فصل‌ها در سیاره‌ های دیگر روی لینک کلیک کنید.

منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و عوامل موثر بر فصل های سیارات دیگر