نپتون دورترین سیاره از خورشید است و اولین سیارهای بود که کشف آن پیشبینی شده بود. نپتون هشتمین و دورترین سیاره از خورشید است اما سردترین سیاره نیست. به گفته ناسا، این سیاره غولآسای گازی آبی رنگ منظومه شمسی بسیار بزرگتر از زمین است و بیش از 17 برابر جرم زمین و نزدیک به 58 برابر حجم زمین است. هسته سنگی نپتون از ترکیب مایع لجنآلود آب، آمونیاک و یخ متان تشکیل شده است. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا این سیاره را بیشتر بشناسید.
ستارهشناس گالیلئو گالیله یکی از اولین افرادی بود که نپتون را به عنوان یک جرم فضایی شناسایی کرد. با این حال او بر اساس حرکت آهسته این سیاره تصور کرد که یک ستاره است.
طبق خلاصهای که محققان دانشگاه سنت اندروز در اسکاتلند نوشتهاند، حدود 200 سال بعد در سال 1846، ستارهشناس فرانسوی به اسم اوربن ژان ژوزف لو وریه، مکان تقریبی نپتون را با مطالعه اختلالات ناشی از گرانش در حرکات اورانوس محاسبه کرد.
در همان زمان که لو وریه وجود نپتون را محاسبه میکرد، جان کاوچ آدامز ستاره شناس انگلیسی نیز در حال محاسبه وجود نپتون بود. این دو محقق به طور مستقل پیشبینیهای ریاضی تقریبا یکسانی درباره وجود نپتون ارائه کردند. سپس لو وریه همکار خود، یعنی ستاره شناس آلمانی یوهان گوتفرید گاله را از محاسبات خود مطلع کرد. گاله و دستیارش هاینریش لویی داره، با مشاهده و شناسایی نپتون از طریق تلسکوپ در رصدخانهاش در برلین پیش بینیهای لو وریه را تایید کردند.
برای اطلاع از مقاله خورشیدگرفتگی چیست؟ روی لینک کلیک کنید. |
مانند تمام سیارههای دیگری که در آسمان دیده میشوند، نام این سیاره را طبق پیشنهاد لو وریه نیز از اساطیر یونانی و رومی انتخاب کردند. این سیاره نپتون یا خدای دریا در روم باستان نامیده شد.
تاکنون تنها یک ماموریت به نام وویجر 2 در سال 1989 به مقصد این سیاره بزرگ انجام شده است. امروزه هنوز اسرار زیادی درباره این سیاره خنک و آبی وجود دارد، مانند اینکه چرا بادهای آن بسیار تند هستند و میدان مغناطیسی آن خنثی است.
در حالیکه این سیاره غول پیکر به خودی خود سیاره جالبی در منظومه شمسیمان است، ستارهشناسان نیز به کسب اطلاعات بیشتر درباره این سیاره علاقه زیادی دارند. ستارهشناسان از این اطلاعات برای کمک به مطالعات سیارههای فراخورشیدی استفاده میکنند. آن ها به خصوص علاقهمند به یادگیری درباره قابلیت سکونت در سایر جهانهای بزرگتر از زمین هستند.
مانند زمین، این سیاره بزرگ نیز دارای یک هسته سنگی است، اما جو بسیار ضخیمتری دارد که وجود حیات را آن طور که ما میشناسیم غیرممکن میکند. ستارهشناسان هنوز در تلاش هستند تا متوجه شوند که در چه نقطهای یک سیاره آنقدر غولپیکر میشود که گازهای زیادی را در آن منطقه جمع کرده و وجود حیات را در آنجا دشوار یا غیرممکن کند.
پوشش ابری این سیاره آبی رنگ و بسیار واضح است. علت آن ترکیبی ناشناخته و جذب نور قرمز توسط گاز متان موجود در اتمسفر هیدروژن-هلیومی سیاره است. با مطالعه مواد تشکیل دهنده ابرهای این سیاره بزرگ گازی، دانشمندان توانستهاند محاسبه کنند که یک روز در نپتون کمتر از 16 ساعت طول میکشد.
این سیاره بزرگ گازی چهارمین سیاره بزرگ منظومه شمسی با شعاع 15599.4 مایل (24622 کیلومتر) فاصله بین هسته و سطح آن است. با این حال این سیاره کروی شکل است، یعنی در اطراف خط استوای خود برآمده است و شعاع قطب را کمی کوچکتر میکند.
مدار بیضی شکل نپتون، این سیاره را به طور متوسط تقریبا 2.8 میلیارد مایل (4.5 میلیارد کیلومتر) یا تقریبا 30 برابر زمین دورتر از خورشید نگه میدارد و دیدن آن را با چشم غیرمسلح غیرممکن میکند. از طرفی 165 سال زمینی طول میکشد تا این سیاره غول پیکر یک دور کامل به دور خورشید بچرخد.
علی رغم فاصله نپتون از خورشید که باعث میشود مقدار نور دریافتی خورشید از سوی این سیاره برای گرم شدن و هدایت اتمسفر آن کم باشد، بادهای نپتون میتوانند به 1500 مایل در ساعت (2400 کیلومتر در ساعت) برسند. بادهایی که تا کنون سریعترین بادهای شناساییشده در منظومه شمسی محسوب میشوند. این بادها با طوفان تاریک بزرگی که وویجر 2 در نیمکره جنوبی نپتون در سال 1989 کشف کرد، مرتبط بودند.
این «نقطه تاریک بزرگ» بیضی شکل به اندازهای بزرگ بود که تمام زمین را در خود جای دهد و با سرعتی نزدیک به 750 مایل در ساعت (1200 کیلومتر در ساعت) خلاف جهت عقربههای ساعت به سمت غرب حرکت کند. زمانی که تلسکوپ فضایی هابل آن را رصد کرد، به نظر میرسید که طوفان ناپدید شده است. ولی از آن زمان به بعد، هابل شاهد ظهور و سپس محو شدن سایر نقاط تاریک بزرگ در این سیاره بزرگ آبی رنگ در طول دهه گذشته بوده است.
به دلیل دما و فشار زیاد روی نپتون و اورانوس، دانشمندان بر این باورند که کربن فشرده به شکل الماس باعث ایجاد پدیده «باران الماسی» روی این غولهای یخی میشود. در سال 2017، محققان شرایطی را که باعث تشکیل الماس در آزمایشگاه میشود، شبیهسازی کردند و از این فرضیه که باران الماس در این سیاره آبی رنگ و اورانوس رخ میدهد، حمایت کردند.
قطبهای مغناطیسی این سیاره بزرگ در مقایسه با قطبهایی که در امتداد آنها میچرخد، تقریبا 47 درجه به طرفین منحرف شدهاند. به این ترتیب میدان مغناطیسی سیاره که حدود 27 برابر قدرتمندتر از میدان مغناطیسی زمین است، در طی هر چرخش دچار نوسانهای وحشتناکی میشود.
با اندازهگیریهای انجام شده از اتمسفر قابل مشاهده این سیاره مشخص شده که این سیاره به طور کلی از هیدروژن (بیش از ۸۰درصد) و هلیوم (حدود 15درصد) تشکیل شده است. از طرفی در ترکیب خود مقدار کمی متان و مولکولهای دیگر از جمله اتان، استیلن و چندین هیدروکربن دیگر نیز دارد.
با این حال همان طور که به عمق سیاره میروید، ترکیبات تشکیل دهنده آن باید تغییر کند، زیرا چگالی ظاهری نشان میدهد که عناصر سنگینتر باید در اعماق بیشتری وجود داشته باشند. ترکیب عمده اورانوس و سیاره آبی رنگ در مجموع برحسب گرم تقریبا 10 الی 20 درصد از هیدروژن و هلیوم و 80 تا 90درصد از عناصر سنگینتر است.
برای اطلاع از مقاله تلسکوپ فضایی جیمز وب روی لینک کلیک کنید. |
با توجه به درک ما از تحقیقات بلوکهای شیمیایی اساسی منظومه شمسی، میتوانیم استنباط کنیم که این عناصر سنگینتر احتمالا بیشتر متان، آمونیاک و آب (که یخها را تشکیل میدهند) هستند. علاوهبر این بعضی از عناصر دیگر سنگ و فلز را تشکیل میدهند. با وجود این، نسبت نسبی عناصر (از جمله نسبت یخ به سنگ) و نحوه توزیع آنها در عمق داخلی این سیاره هنوز ناشناخته است.
نتیجه
در این مقاله به نحوه کشف نپتون، دمای سیاره نپتون، معنای نپتون و عجایب سیاره نپتون پرداختیم. خواندیم که دمای سیاره نپتون پائین است چرا که فاصله آن با خورشید زیاد است به همین دلیل نور و گرمای کمتری از خورشید را دریافت می کند. زمانی که تلسکوپ اختراع شد دانشمندان توانستند اطلاعات بیشتری از دمای سیاره نپتون و دیگر عجایب سیاره نپتون به دست آوردند.
کسانی که علاقمند هستند تا عجایب شگفت انگیز آسمان را ببینند با خرید تلسکوپ به این رویا نزدیک تر می شوند. خرید تلسکوپ در سایت موسسه طبیعت آسمان شب ایمن و مطمئن انجام می شود و شما می توانید با خیالی آسوده خرید خود را انجام دهید.
برای دانلود مقاله نپتون همه چیز درباره هشتمین سیاره منظومه شمسی روی لینک کلیک کنید. |
منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و نپتون همه چیز درباره هشتمین سیاره منظومه شمسی
منظومه شمسی شامل نه سیاره است که به ترتیب نزدیکی به خورشید عبارتند از عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون و در نهایت سیاره نهم. منظومه شمسی از خورشید آغاز میشود، از چهار سیاره درونی میگذرد، از طریق کمربند سیارکی به چهار غول گازی و سپس به کمربند کویپر و فراتر از آن به هلیوپوز میرسد.
دانشمندان تخمین میزنند که لبه منظومه شمسی حدود ۹ میلیارد مایل (معادل ۱۵ میلیارد کیلومتر) از خورشید فاصله دارد. در سمت دیگر هلیوپاز، ابر اورت کروی و بزرگ قرار دارد که تصور میشود اطراف منظومه شمسی را فرا گرفته است. در این مقاله شما را با سیاره های منظومه شمسی بیشتر آشنا میکنیم، پس همراهمان بمانید.
بر اساس تعریف اتحادیه بینالمللی اخترشناسی، سیاره جسمی است که دور خورشید میچرخد بدون اینکه ماهواره جسم دیگری باشد. همچنین به اندازهای بزرگ است که توسط نیروی گرانش خود میچرخد و اطراف خود را تا حد زیادی از اجرام دیگر پاکسازی کرده است.
چهار سیاره درونی نزدیک به خورشید، یعنی عطارد، زهره، زمین و مریخ، بهدلیل داشتن سطح سنگی به «سیارههای زمینی» معروف هستند. اگرچه پلوتون نیز سطح صخره ای و هر چند یخزده دارد، در این گروه قرار نمیگیرد.
چهار سیاره بیرونی بزرگ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون، نسبت به سیاره های زمینی بسیار بزرگ هستند. همچنین، به جای سطوح سنگی بیشتر از گازهایی مانند هیدروژن، هلیوم و آمونیاک ساخته شدهاند، اگرچه ستارهشناسان معتقدند بعضی یا همه آنها ممکن است هسته جامد داشته باشند.
مشتری و زحل به غول های گازی و اورانوس و نپتون به غولهای یخی معروف هستند. اورانوس و نپتون آب اتمسفر بیشتری و سایر مولکولهای یخساز مانند متان، سولفید هیدروژن و فسفن دارند که در شرایط سرد به شکل ابر متبلور میشوند.
منظومه شمسی هشت سیاره واقعی دارد که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند.
برای اطلاع از مقاله ۱۰ حقیقت شگفت انگیز درباره جو زمین روی لینک کلیک کنید. |
عطارد نزدیک ترین سیاره به خورشید و کوچکترین سیاره منظومه شمسی است. این سیاره فقط کمی بزرگ تر از ماه زمین است و گردش آن دور خورشید تنها ۸۸ روز طول میکشد. تفاوت دمای شب و روز در عطارد بسیار چشمگیر است. دمای این سیاره در طول روز به ۸۴۰ فارنهایت (۴۵۰ درجه سانتیگراد) میرسد. در مقابل، دمای آن در شب به ۲۹۰ فارنهایت (منهای ۱۸۰ درجه سانتیگراد) کاهش مییابد. جو عطارد بسیار نازک است و از اکسیژن، سدیم، هیدروژن، هلیوم و پتاسیم تشکیل شده است. این جو نازک نمیتواند جلوی شهاب سنگ ها را بگیرد و به همین دلیل، سطح عطارد مثل ماه پر از چاله است.
زهره داغترین سیاره منظومه شمسی و نمونه ای افراطی از اثر گلخانه ای است. میانگین دمای سطح زهره ۹۰۰ فارنهایت (۴۶۵ درجه سانتیگراد) است. این سیاره جو غلیظ بسیار سمی دارد که از ابرهای اسید سولفوریک تشکیل شده است. زهره در جهت مخالف سیاره های دیگر و از شرق به غرب میچرخد. این سیاره گاهی به عنوان دو قلوی زمین شناخته میشود، زیرا همان اندازه است و کوه ها و آتشفشانهای متعددی دارد.
زمین سومین سیاره از خورشید است که دو سوم سطح آن با آب پوشیده شده است. جو زمین سرشار از نیتروژن و اکسیژن است و به نظر میرسد تنها سیاره ای است که در آن حیات وجود دارد. زمین با سرعت ۱۵۳۲ فوت در ثانیه (۴۶۷ متر در ثانیه) کمی بیشتر از ۱۰۰۰ مایل در ساعت (معادل ۱۶۰۰ کیلومتر در ساعت) در خط استوا دور محور خود میچرخد. همچنین با سرعت بیش از ۱۸ مایل در ثانیه (۲۹ کیلومتر در ثانیه) دور خورشید میچرخد.
مریخ چهارمین سیاره از خورشید است. این سیاره سرد و بیابان مانند پوشیده از غبار اکسید آهن است که رنگ قرمز خاصی به آن میدهد. مریخ سرشار از صخره، کوه و دره است و طوفان های زیادی در آن رخ میدهد. بر اساس شواهد علمی، مریخ میلیاردها سال پیش بسیار گرمتر و مرطوب تر بوده و حتی شاید رودخانه و اقیانوس داشته است. دانشمندان همچنین معتقدند که مریخ در گذشته شرایط لازم برای حیات باکتری ها و سایر میکروب ها را داشته است.
مشتری پنجمین سیاره از خورشید و بزرگترین سیاره منظومه شمسی است. این غول گازی با ۷۵ قمر، بیش از دو برابر کل سیاره های دیگر جرم دارد. ابرهای چرخان مشتری به دلیل انواع مختلف گازهای کمیاب از جمله یخ آمونیاک، بلورهای هیدروسولفید آمونیوم و همچنین یخ و بخار آب، رنگارنگ هستند. یکی از ویژگیهای معروف مشتری لکه سرخ بزرگ در ابرهای چرخان آن است که قطر آن به بیش از ۱۶ هزار کیلومتر میرسد.
برای اطلاع از مقاله تلسکوپ فضایی جیمز وب روی لینک کلیک کنید. |
زحل ششمین سیاره از خورشید که توسط حلقه پیرامون خود از سایر سیاره ها متمایز شده است. دانشمندان هنوز مطمئن نیستند منشا این حلقه که از یخ و سنگ تشکیل شده است، چیست. این سیاره گازی عمدتا هیدروژن و هلیوم است و کمچگالیترین سیاره منظومه شمسی محسوب میشود. زحل همچنین قمرهای زیادی دارد که تعداد آنها بر اساس آخرین آمار به ۱۴۵ عدد میرسد.
اورانوس هفتمین سیاره از خورشید با ابرهای سولفید هیدروژن است. این سیاره مانند زهره از شرق به غرب میچرخد ولی برخلاف زهره یا سیارههای دیگر، استوای آن تقریبا عمود بر مدارش است. ستارهشناسان معتقدند که تقریبا ۴ میلیارد سال پیش جرمی دو برابر زمین با اورانوس برخورد کرده و آن را کج کرده است. این شیب باعث ایجاد فصول شدید میشود که بیش از ۲۰ سال طول می کشد. میانگین دمای اورانوس منفی ۳۲۰ درجه فارنهایت (۱۹۵- درجه سانتیگراد) است.
نپتون هشتمین سیاره از خورشید و سردترین سیاره منظومه شمسی است. میانگین دمای نپتون در بالای ابرها منفی ۳۴۶ درجه فارنهایت (۲۱۰- درجه سانتیگراد) است. نپتون تقریبا اندازه اورانوس است و بادهای قوی مافوق صوت در آن میوزد. فاصله نپتون از خورشید بیش از ۳۰ برابر زمین است. جرم آن نیز حدود ۱۷ برابر زمین است و هسته سنگی دارد.
پلوتون قبلا نهمین سیاره از خورشید شناخته میشد ولی از سال ۲۰۰۶ در دسته سیارههای کوتوله قرار گرفته است. پلوتون از ماه زمین کوچکتر است و مدار بیضوی دارد. این سیاره یک دنیای یخی بسیار فعال و پوشیده از یخچالهای طبیعی، کوههای آب یخی، تپههای یخی و احتمالا حتی آتشفشانهای سرمایی است که گدازههای یخی تشکیلشده از آب، متان یا آمونیاک را فوران میکنند.
احتمال وجود سیاره نهم در سال ۲۰۱۶ مطرح شد. این جرم آسمانی که با عنوان سیاره X هم شناخته میشود، بر اساس تخمینها ۱۰ برابر زمین جرم دارد. این سیاره هنوز رصد نشده است. منظومه شمسی مجموعهای از سیارهها، قمرها، سیارکها و اجرام دیگری است که دور خورشید میچرخند. پیشرفت تلسکوپهای زمینی و فضایی به کشف هر چه بیشتر این منظومه کمک خواهد کرد.
نتیجه
دانشمندان همچنان به مطالعات خود پیرامون منظومه شمسی ادامه می دهند تا اطلاعات جدیدتر و جالب تری را راجع به منظومه شمسی بیابند. در ضمن دانشمندان در صدد این هستند که منظومه های دیگری را نیز کشف کنند تا شاید تمدن های دیگری در این دنیا دیده شود. پیشرفت علم در زمینه نجوم و ستاره شناسی به گونه ای پیش رفت که دانشمندان این حوزه توانستند با تلسکوپ به اکتشافات جدید تری دست پیدا کنند. این پیشرفت ها آنقدر بیشتر شد که تلسکوپ هایی برای امتشاف به فضا نیز فرستاده شد.
همچنین مردمی که در زمان فراغت خود علاقه به دیدت آسمان داشتند نیز توانستند با خرید تلسکوپ به شگفتی های آسمان پی ببرند. اگر شما هم به دیدن آسمان شب علاقمند هستید می توانید با مراجعه به سایت آسمان شب مراجعه کرده و خرید تلسکوپ مد نظر خود را با خیالی آسوده تجربه کنید.
برای دانلود مقاله هر چیزی که باید درباره سیاره های منظومه شمسی بدانید روی لینک کلیک کنید. |
منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و هر چیزی که باید درباره سیاره های منظومه شمسی بدانید
سیارات منظومه شمسی را از نزدیکترین فاصله به خورشید تا دورترین کاوش کنید. ترتیب سیارات منظومه شمسی که از نزدیکترین نقطه به خورشید شروع میشوند و به سمت بیرون حرکت میکنند به شرح زیر است: عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون و سپس سیاره نهم . منظومه شمسی از خورشید امتداد مییابد، از چهار سیاره درونی میگذرد، از طریق کمربند سیارکی به چهار غول گازی میرسد و به کمربند کویپر دیسک شکل میرسد و بسیار فراتر از آن به هلیوپوز قطرهای شکل میرسد.