اجزای نوری میکروسکوپ‌ها را بیشتر بشناسید

اجزای نوری میکروسکوپ‌ها را بیشتر بشناسید

اگر دقت کرده باشید، ‌میکروسکوپ صرفا یک قطعه تنها نیست و اجزای بسیار زیادی در ساخت آن به کار رفته‌اند. این اجزا در دو دسته نوری و مکانیکی قرار می‌گیرند که در این مقاله قصد داریم گروه اول را بررسی کنیم، پس همراهمان بمانید.

1. منشور‌‌ها

این اجزا سطوح بازتاب‌کننده نقره اندودی دارند که در اثر گذشت زمان ‌می‌‌‌توانند توانایی بازتابشان را از دست دهند. بعضی منشور‌‌ها سطح بازتاب‌کننده آن‌‌ها فقط یک روکش نقره اندود دارد. بنابراین اگر آن سطح بازتاب‌کننده آسیب ببیند، کل منشور باید برداشته یا تمیز شود، سطح آن دوباره جلا داده، رنگ شده و در نهایت دوباره نصب شود و در ردیف سری دو چشمی‌ قرار گیرد.

2. عدسی‌‌ها و اجزای مرتبط

1. عدسی چشمی‌ (Ocular)

اکولر‌‌ها در مجموع کار یک ذره‌بین را انجام ‌می‌‌‌دهند. اکولر از تصویر ایجاد شده به وسیله ابژکتیو تصویر مجازی مستقیم، بزرگ‌تر و معکوسی نسبت به جسم اولیه درست ‌‌می‌‌‌‌‌کند.

وظایفی که عدسی‌‌های چشمی‌ بر عهده دارند عبارتند از بزرگ‌سازی تصویر معکوس ایجاد شده از عدسی شیئی، تشکیل تصویر مجازی از تصویر به‌دست آمده به وسیله عدسی شیئی و اندازه‌گیری و سنجش اجزای واقع.

چشمی‌ها انواع مختلفی دارند که دو نوع معروف و معمول آن‌‌ها شامل چشمی‌ ‌‌‌‌هویگنس و چشمی‌ ‌‌‌‌رامزدن می‌شوند. چشمی‌ ‌‌‌‌هویگنس متشکل از دو عدسی سطح محدب است که یک طرف هر کدام مسطح و طرف دیگر محدب است.

لیست و قیمت تمام میکروسکوپ ها در سایت 

در نوع هویگنس سطح محدب هر دو عدسی به طرف پایین بوده و بین این دو عدسی دیافراگم قرار گرفته است. دیافراگم در محل کانون عدسی بالای عدسی چشمی‌ قرار گرفته است. عدسی پایین پرتو‌‌های رسیده از عدسی شیئی را جمع‌آوری کرده و در محل دیافراگم یا در نزدیکی آن متمرکز می‌کند. عدسی چشمی‌ ‌‌‌‌این تصویر را بزرگ کرده و البته به‌صورت یک تصویر مجازی بزرگ شده به چشم فرد مشاهده‌گر منتقل ‌می‌‌‌کند.

 

کار دیافراگم کاهش خیره‌کنندگی نور رسیده به چشم بیننده است. چشمی‌‌‌‌‌های هویگنس به چشمی‌های منفی معروف هستند و بزرگنمایی ۱۰ و ۵ دارند. چشمی‌ هویگنس قیمت نسبتا ارزان و کارایی مناسبی دارد.

اما اشکال بزرگ این عدسی محدود بودن میدان دید و تامین نکردن راحتی کافی برای چشم است. چشمی‌های رامزدن به چشمی‌‌‌‌‌های مثبت معروف هستند. این چشمی‌‌‌ها با دقت خوبی انحرافات عدسی‌‌های ایکروماتیک را تصحیح می‌‌کنند.

2. عدسی‌‌های شیئی

هر ابژکتیو اساسا از تعدادی عدسی تشکیل شده و عمل کلی ابژکتیو تشکیل اولین تصویر از جسم است. این تصویر بزرگتر از جسم معکوس و حقیقی است. ابژکتیو مهم‌ترین بخش نوری هر ‌‌‌میکروسکوپ است.

طول عدسی‌‌های شیئی با یکدیگر متفاوت است. یعنی عدسی کوچکتر عدسی بزرگنمایی ضعیف‌تری دارد، در حالیکه عدسی بزرگ‌تر، یک عدسی‌ با بزرگنمایی قوی‌تر ‌است. عدسی‌‌های ابژکتیو جنس‌‌های مختلفی دارند، از جمله کرون فلینت فلئورین و کوارتز.

ابژکتیو‌‌ها را بر حسب روش به‌کارگیری و ترکیب عدسی و کارآیی آن‌‌ها به شرح زیر تقسیم‌بندی ‌‌می‌‌‌‌‌کنند.

 

تقسیم‌بندی بر حسب روش به کارگیری

ابژکتیو‌‌ها را به دو نوع خشک و ایمرسیون نام‌گذاری ‌می‌‌‌کنند. وقتی محیط شفاف بین جسم و ابژکتیو هوا باشد، ابژکتیو را اصطلاحا ابژکتیو خشک ‌می‌‌‌نامند. اما اگر این فاصله به وسیله مایعی (آب، گلیسیرین، روغن سدر، آلفا بر مونفتل و مانند آن) پر شود به آن ابژکتیو ایمرسیون ‌می‌‌‌گویند.

در درشت نمایی‌‌های بالا که به نور بیشتری نیاز است، از شرایط ایمرسیون استفاده ‌می‌‌‌شود. در این شرایط مایع موجود در فاصله بین نمونه و ابژکتیو کار یک عدسی محدب را انجام ‌می‌‌‌دهد، پرتو‌‌های نوری را کانونی و همگرا ‌می‌‌‌کند و به ابژکتیو ‌می‌‌‌رساند و به این ترتیب از هدر رفتن آن‌‌ها پیشگیری ‌‌می‌‌‌‌‌کند.

تقسیم‌بندی بر حسب ترکیب و کارایی عدسی‌‌ها

ابژکتیو اکروماتیک

انواع مختلف شیشه از لحاظ درجه شکست رنگ‌‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارند. در ابژکتیو‌‌های آکروماتیک عدسی‌‌هایی که از ترکیب شیشه‌‌های مختلف ایجاد شده‌اند، به‌صورت مجموعه‌‌های دوتایی مقعر محدب به کار ‌گرفته می‌شوند.

در این نوع عدسی‌‌ها با استفاده از ترکیب عدسی‌‌هایی که جنس و تحدب متفاوتی دارند، عدسی‌‌های مقعر و محدب پرتو‌‌های قرمز و آبی را در یک کانون جمع آوری می‌کنند. سپس از مجموعه آن‌‌ها طیف سبز مایل به زرد را به‌وجود می‌آورند که در چشم بیشترین حساسیت را ایجاد ‌می‌‌‌کند. این نوع عدسی‌‌ها را عدسی‌‌های دارای سیستم دوتایی ‌‌می‌‌‌‌‌نامند.

خرید میکروسکوپ دیجیتال

ابژکتیو آپوکروماتیک

در این ابژکتیو‌‌ها ترکیب عدسی‌‌های مختلف به نحوی است که مجموعه‌ای از طیف‌‌های آبی سبز و قرمز هم‌کانون شده و به این ترتیب مقدار زیادی از انحرافات رنگی اصلاح می‌شود.

عدسی‌‌های به‌کار گرفته شده در ابژکتیو‌‌های آپوکروماتیک معمولا ساختمان سه تایی دارند. این ابژکتیو‌‌ها به‌ویژه برای عکس برداری‌‌های ‌‌‌میکروسکوپی مناسب هستند و در ‌‌‌میکروسکوپ‌‌های دقیق‌تر کاربرد دارند. نوع دیگری از ابژکتیو‌‌ها به نام ابژکتیو فاز مخصوص ‌‌‌میکروسکوپ‌‌های فاز متضاد نیز وجود دارد.

عدسی‌‌های شیئی روی شیئی قرار ‌‌می‌‌‌‌‌گیرند. در ‌‌‌میکروسکوپ‌‌های معمولی چهار عدسی شیئی روی صفحه چرخان نصب شده که ویژگی‌‌های این عدسی‌‌ها را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

	اﻧﻮاع ﻋﺪﺳﯽ ﺷﯿﺌﯽ
	ﻟﻨﺰ آﮐﺮوﻣﺎﺗﯿﮏ		ﻟﻨﺰ ﻓﻠﻮرﯾﺖ		ﻟﻨﺰ آﭘﻮﮐﺮوﻣﺎﺗﯿﮏ
ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﯾﯽ	N.A.	ﺣﺪ ﺗﻔﮑﯿﮏ(µm)	N.A.	ﺣﺪ ﺗﻔﮑﯿﮏ(µm)	N.A.	ﺣﺪ ﺗﻔﮑﯿﮏ(µm)
4x	0.10	2.75	0.13	2.12	0.20	1.375
10x	0.25	1.10	0.30	0.92	0.45	0.61
40x	0.65	0.42	0.75	0.37	0.95	0.29
100x	1.25	0.22	1.30	0.21	1.40	0.20

دو ﻋﺪﺳﯽ اول در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺸﮏ و دو ﻋﺪﺳﯽ بعدی در ﺣﺎﻟﺖ اﯾﻤﺮﺳﯿﻮن روﻏﻨﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده می‌شوند. وﻇﯿﻔﻪ ﻋﺪﺳﯽ شیئی ﺗﻬﯿﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺰرگ‌ﺷﺪه از ﺷﯿﺌﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ. ﻋﺪﺳﯽﻫﺎی شیئی وﻗﺘﯽ ﺑﻪ‌ﺻﻮرت ﺧﺸﮏ به‌کار ﻣﯽروﻧﺪ، N.A زﯾﺎدی ندارند و بنابراین ﻣﺸﮑﻞ ﻗﺪرت ﺗﻔﮑﯿﮏ آن‌‌ها اﺳﺖ.

اﺳﺘﻔﺎده از روش اﯾﻤﺮﺳﯿﻮن روﻏﻨﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ N.A و اﻓﺰاﯾﺶ روزﻟﻮﺷﻦ ﺷﻮد. عدسی‌های ﺷﯿﺌﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ به‌صورت ﻋﺪﺳﯽ ﻫﺎی ﻣﺮﮐﺐ هستند. کیفیت در عدسی‌‌های شیئی به‌شدت به روشنایی تصویر وابسته ‌است. تشکیل تصویر در ‌‌‌میکروسکوپ از قوانین تشکیل تصویر در عدسی‌‌های محدب پیروی ‌می‌‌‌کند.

به این شکل که ابژکتیو از جسم تصویر اول را ‌‌می‌‌‌‌‌سازد که تصویر حقیقی بزرگ‌تر و معکوس است، سپس اکولر مانند ذره‌بین از این تصویر، تصویر نهایی را که مجازی، بزرگ‌تر و مستقیم است ‌‌می‌‌‌‌‌سازد.

  

3. کندانسور

کندانسور از مجموعه‌ای از عدسی‌‌های محدب (کوژ یا محدب‌الطرفین) ساخته شده که عمل آن‌‌ها همگرا کردن پرتو‌‌های نوری حاصل از منبع نور و تاباندن آن‌‌ها روی جسم است. وظیفه کندانسور متمرکز کردن نور روی نمونه ‌است. کندانسور در زیر stage که محل قرارگیری نمونه است قرار می‌گیرد.

کندانسور چگونگی تمرکز نور روی نمونه را کنترل ‌می‌‌‌کند و ترکیبی از عناصر و اجزای نوری و مکانیکی ‌‌است. اجزای نوری میکروسکوپ نیز عدسی‌‌ها هستند و اجزای مکانیکی اجزایی هستند که چگونگی کنترل موقعیت و حالت عدسی‌‌ها و کیفیت نوری را که به نمونه از طریق یک روزنه مکانیکی ‌می‌‌‌رسند، کنترل می‌کنند.

به‌طور معمول اصولا اجزای کندانسور تحت تاثیر حضور گرد و خاک قرار ‌می‌‌‌گیرند. این اجزا باید مانند آینه‌‌ها و عدسی‌‌ها پاک شوند و از یک بروس نرم برای رفع گرد و خاکی که روی سطح ‌‌می‌‌‌‌‌نشیند، استفاده کنید.

4. لامپ

لامپ منبع نور در میکروسکوپ است. بعضی تجهیزات مانند میکروسکوپ نوری فلوئورسانس از لامپ‌های مخصوص (جیوه یا نور زنون) استفاده می کنند. لامپ‌ها انواع گوناگونی دارند از جمله هالوژن، تنگستن، زنون و جیوه‌ای.

5. آئینه‌ها

این اجزاء سطح‌های بازتاب‌کننده‌ای دارند که به‌طور مستقیم با هوا تماس دارند و به زنگ زدن حساس هستنداند. اگر تعمیر لازم باشد، آینه جدا شده و از قسمت سری دو چشمی برداشته می‌شود و با یک مورد جدید جایگزین می‌شود و در ردیف مکانی که باید باشد قرار می‌گیرد. شما می توانید برای خرید میکروسکوپ بر روی لینک خرید میکروسکوپ در سایت موسسه طبیعت آسمان شهر کلیک کنید و از تمام میکروسکوپ ها دیدن بفرمائید.

برای دریافت پی دی اف مقاله اجزای نوری میکروسکوپ ها کلیک کنید

منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و اجزای نوری میکروسکوپ‌ها را بیشتر بشناسید

چگونه اجزای نوری میکروسکوپ را تمیز کنیم؟

چگونه اجزای نوری میکروسکوپ را تمیز کنیم؟

میکروسکوپ نیز مانند هر وسیله دیگری به مراقبت و نگهداری صحیح نیاز دارد. با این تفاوت که میکروسکوپ از اجزای ریز و درست بسیار زیادی تشکیل شده است که تمیزکاری هر کدام با بقیه فرق دارند. به‌طوری که اگر از مواد مناسب و مجاز برای تمیز کردن هر کدام استفاده نکنید، ممکن است طول عمر و ماندگاری آن‌ها به‌شدت کاهش یابد.

اگر شما هم مدت زیادی است که از میکروسکوپتان استفاده می‌کنید و طرز صحیح مراقب از آن را نمی‌دانید، حتما تا انتهای مقاله همراه ما باشید. چون می‌خواهیم روش‌ها و مواد لازم برای تمیز کردن هر کدام از قطعات میکروسکوپ را توضیح خواهیم.

نحوه تمیزسازی اجزای نوری

در میکروسکوپ اجسام نوری دو نوع هستند. ابتدا آن‌هایی که سطح خارجی‌شان در تماس با محیط بیرون قرار می‌گیرد. سپس اجسامی که سطح داخلی‌شان در تماس با محیط بیرون است و داخل بدنه میکروسکوپ قرار دارند، به‌همین دلیل باید بیشتر حفاظت شوند.

مانند عدسی‌های شیئی صفحه دو چشمی، فرایند پاکسازی اگرچه در ‌آینه‌ها، منشور‌ها، کندانسور‌ها، و روشن ساز و موارد دیگر مشابه است ولی از لحاظ احتیاطات و مراقبت‌هایی که باید انجام شوند، تفاوت‌هایی دارد. به شکل زیر عمل کنید:

 

• سطح ابزار‌های نوری خارج از میکروسکوپ، مانند صفحه دو چشمی‌ عدسی‌های شیئی و کندانسور و روشن‌ساز را به‌صورت ملایم با یک بروس مو تمیز کنید. این عمل ذرات گرد و خاک را حذف می‌کند، سپس از توده پلاستیکی برای ورود جریان هوا به سطح عدسی استفاده کنید تا مطمئن شوید سطح از گرد و خاک عاری است.
• به‌طور معمول در شرایط مناسب نصب میکروسکوپ، سطح داخلی آن نباید به وسیله گرد و خاک و ذرات تحت تاثیر قرار بگیرد و آلوده شود. اگر به خاطر بعضی دلایل ذرات گرد و خاک در سطح داخلی ابزار‌های نوری دیده شد، لازم است این ابراز باز شوند تا بتوان فرایند‌های تمیزسازی را انجام داد.
• اگر ته مانده روغن امرسیون روی عدسی مشاهده کردید، باید با استفاده از کاغذ عدسی و پارچه کتان پاک شود.

تمیزسازی بدنه میکروسکوپ

• برای رفع آلودگی‌های خارجی و برداشت روغن از روی بدنه میکروسکوپ از یک محلول پاک‌کننده استفاده می‌کنیم. این کار را باید به وسیله یک بروس کوچک انجام دهید. پس از پاکسازی روغن و آلودگی، بدنه میکروسکوپ باید به وسیله یک محلول شامل ۹۵ درصد اتانول و ۵ درصد آب مقطر پاک شود. توجه کنید که این محلول برای پاکسازی قسمت‌های نوری مناسب نیست.
• قسمت‌هایی که مکانیسم‌های تنظیم کننده دارند مانند پیچ‌های تنظیم کننده ماکرو و میکرو، کندانسور و صفحه میکروسکوپ باید برای نرم حرکت کردن مرتب با روغن موتور روغن کاری شوند.

مراقبت‌های ضد قارچی

در آب و هوای مرطوب و به‌طور کلی گرم، میکروسکوپ ممکن است تحت تاثیر قارچ‌ها به‌خصوص روی سطح عدسی‌ها و در بین شیار‌های پیچ‌ها و زیر نقاط حفاظت‌کننده رنگ شده قرار گیرد. اگر این تجهیزات به‌طور کامل حفاظت نشوند ممکن است در یک زمان کوتاه فایده خود را از دست بدهند.

دستورالعمل‌های مراقبتی زیر در جلوگیری از رشد قارچ‌ها موثر هستند:

• شب‌ها میکروسکوپ را در جعبه‌ای که به یک لامپ الکتریکی زیر ۴۰ وات مجهز شده باشد، نگهداری کنید. لامپ باید در بالای جعبه و نزدیک به صفحه دو چشمی ‌میکروسکوپ نگهداری شود و در تمام طول شب روی آن روشن بماند. جعبه نیز باید چند سوراخ داشته باشد تا اجازه دهد هوا در گردش باشد. دمای داخل جعبه نباید از ۵۰ درجه تجاوز کند تا خواص اجزای روغن کاری شده میکروسکوپ تحت تاثیر قرار نگیرد.
• اگر استفاده از جعبه همراه با لامپ الکتریکی ممکن نیست، به‌عنوان یک پیشنهاد دیگر از یک عامل خشک‌کننده مثل ژل سیلیکون یا برنج می‌توانید استفاده کند.

بررسی کنید که میکروسکوپ زیر یک جعبه حفاظت‌کننده یا زیر پوششی که از محصولاتی مشابه ساختار یک دستمال کاغذی از نظر جنس و لطافت باشد، نگهداری شود. از اینکه عامل خشک کننده در یک وضعیت مناسب باشد اطمینان حاصل کنید و اگر این مورد مناسب نبود آن را جایگزین کنید.

خرید میکروسکوپ دیجیتال

• میکروسکوپ را به‌طور دوره‌ای تمیز کنید. اگر عدسی‌ها را باید لمس کنید، از یک دستکش لاستیکی استفاده کنید. این عمل از ایجاد هر نوع اثر انگشت جلوگیری می‌کند و احتمال رشد قارچ را کاهش می‌دهد.
• اگر رعایت هیچ کدام از پیشنهادهای گفته‌شده امکان‌پذیر نبود، میکروسکوپ را در مکانی با گردش دوره‌ای هوا قرار دهید. زمانی که از میکروسکوپ استفاده نمی‌کنید، می‌توانید آن را به مدت کوتاه زیر نور خورشید قرار دهید. این عمل رطوبت را کاهش می‌دهد و احتمال خطر رشد قارچ‌ها را روی سطح تجهیزات کم می‌کند.

• وجود تهویه هوا کنترل دما و رطوبت به طور قابل توجهی از رشد قارچ روی میکروسکوپ جلوگیری می‌کند. اگر سیستم تهویه هوا در مکانی که میکروسکوپ نصب شده است به‌طور مداوم وجود نداشته باشد، برای کنترل رطوبت باید اقداماتی و احتیاطاتی انجام شود.

• 
  

•  

رفع قارچ‌های رشته‌ای

• میکروسکوپ را به‌طور مداوم با استفاده از نکات و احتیاطات ذکر شده در بالا بررسی و تمیز کنید و زمانی که میکروسکوپ را انبار کرده‌اید وضعیت رطوبت آن را زیر نظر بگیرید. اگر تهویه کافی در مکان برقرار باشد احتمال رشد قارچ را روی میکروسکوپ کاهش می‌دهد.
• اگر رشد قارچ را در محیط شناسایی کردید، از پارچه‌ای که به محلول ضد قارچ آغشته شده است استفاده کنید (به‌طور معمول اتر یا گزیلول یا گزبان). به آرامی‌ و با انجام حرکات گردشی سطح داخلی عدسی را تمیز کنید. یک حرکت نوسانی نیز می‌توانید انجام دهید (به سمت جلو و پشت و راست و چپ). روی سطح عدسی یک فشار ملایم دهید. اگر لازم بود این فرایند‌ها را با یک پارچه جدید نیز انجام دهید.
• وقتی پاک‌سازی قارچ‌های رشته‌ای را کامل کردید، با یک پارچه تمیز میکروسکوپ را پاک کنید.

مراقبت در هوای گرم

در آب و هوای گرم مانند آب و هوای خشک، مهم‌ترین عاملی که بر میکروسکوپ اثر می‌گذارد گرد و خاک است. زیرا بر قسمت‌های مکانیکی و نوری یک میکروسکوپ اثر مستقیم می‌گذارد. این مشکل را به کمک اقدامات زیر می‌توانید رفع کنید:

• همیشه زمانی که از میکروسکوپ استفاده نمی‌کنید، آن را با یک روکش پلاستیکی بپوشانید.
• بعد از استفاده از میکروسکوپ، به وسیله هواکش لاستیکی و با به جریان انداختن هوا میکروسکوپ را تمیز کنید.

عدسی‌ها را با استفاده از یک بروس مو تمیز کنید. اگر آلودگی و گرد و خاک به سطح قسمت‌های نوری چسبیده شده باشد، سعی کنید عدسی آن را به وسیله کاغذ مخصوص پاک کنید. در عین حال سطح عدسی را برای جلوگیری از خراشیدگی به نرمی ‌پاک کنید. شما می توانید برای خرید میکروسکوپ بر روی لینک خرید میکروسکوپ در سایت موسسه طبیعت آسمان شهر کلیک کنید و از تمام میکروسکوپ ها دیدن بفرمائید.

برای دریافت پی دی اف چگونه اجزای نوری میکروسکوپ را تمیز کنیم کلیک کنید

منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و چگونه اجزای نوری میکروسکوپ را تمیز کنیم