جالب‌ترین دانستنی‌ها درباره ستاره‌شناسی

آیا همیشه دوست داشتید اطلاعات علمی بالایتان درباره نجوم و ستاره‌شناسی را به دوست‌هایتان ثابت کرده و آن‌ها را با دانش خود شگفت‌زده کنید؟ اگر جوابتان به این سوال بله است، در این مقاله به جالب‌ترین حقایق مرتبط با ستاره‌شناسی، نجوم و کهکشان می‌پردازیم.

در ادامه دلیل واقعی تاریکی آسمان شب را متوجه می‌شوید، با دورترین مکان قابل ‌مشاهده با چشم غیرمسلح آشنا خواهید شد و می‌فهمید زمین چند دقیقه پس از انفجار بزرگ یا همان بیگ بنگ، در چه حال بود. پس همراهمان بمانید.

پارادوکس اولبرس در ستاره‌شناسی

اگر جهان نامتناهی باشد، باید تعداد ستاره‌ها بی‌نهایت باشد. به‌ عبارت دیگر روز و شب به یک اندازه روشن خواهند بود. این پارادوکس می‌گوید جهان بی‌نهایت و ساکن نیست، بلکه جهان مرئی محدود و حدود 46 میلیارد سال نوری است.

 

قانون هابل

کیهان در همه جهات در حال انبساط است. نوری که از کهکشان‌های دورتر می‌آید، به دلیل انبساط جهان قرمزتر می‌شود. این مشاهده نشان می‌دهد که جهان در حال انبساط با سرعت بیشتری است.

تابش زمینه کیهانی

از آن‌جایی که جهان درحال انبساط است، انتظار می‌رود در گذشته در نقطه‌ای خاص با چگالی نامحدود شروع شده و سپس با انفجار بیگ بنگ منبسط شده باشد. این انفجار مانند توپی از جنس آتش درخشان، سراسر جهان را در بر گرفت که امروزه به آن تابش زمینه کیهانی می‌گوییم.

برای اطلاع از مقاله ۱۰ حقیقت شگفت انگیز درباره جو زمین به روی لینک کلیک کنید.

دورترین جایی که به چشم می‌خورد

نزدیک‌ترین کهکشان بزرگ به راه شیری آندرومدا است که می‌توانید آن را حوالی پاییز و زمستان به شکل لکه نوری بزرگ‌تر از ماه کامل ببینید. از طرفی آندرومدا در مسیر برخورد با کهکشان ما است. دانشمندان بر این باورند که حدود 4.5 میلیارد سال دیگر با یکدیگر ادغام خواهند شد و کهکشان بزرگتری را شکل می‌دهند.

ماده تاریک

ستاره‌های لبه کهکشان سریع‌تر از آنچه دانشمندان بر اساس توزیع ماده مرئی کهکشانمان انتظار دارند، حرکت می‌کنند. ساده‌ترین راه برای درک این موضوع، وجود ماده‌ای غیردرخشان یا همان ماده تاریک است.

سیاه‌ چاله‌‌های کلان‌جرم

وقتی ستارگان عظیم منفجر می‌شوند، هسته‌شان باقی می‌ماند. اگر جرم هسته از سه برابر جرم خورشید بیشتر باشد، نیروی گرانش بر تمام نیروها غلبه می‌کند و سیاه‌ چاله شکل می‌گیرد. جرم این سیاه‌چاله‌ ها ممکن است بیش از یک میلیون برابر خورشید باشد.

سرعت حرکت زمین

زمین با سرعت متوسط 30 کیلومتر بر ثانیه به دور خورشید می‌چرخد و در محور استوا نیز با سرعت نیم کیلومتر بر ثانیه در حال گردش مداوم است. منظومه شمسی ما نیز با سرعتی در حدود ‎220 کیلومتر بر ثانیه حول مرکز کهکشان حرکت می‌کند.

 

گرانش در ایستگاه فضایی بین‌المللی

شتاب گرانشی ایستگاه فضایی بین‌المللی تنها 10درصد کمتر از سطح زمین است. فضانوردها در آن شناور نمی‌شوند و فقط چنین به‌نظر می‌رسد، زیرا آن‌ها و ایستگاه فضایی دائما در حال سقوط آزاد هستند. سرعت ایستگاه فضایی دقیقا به ‌اندازه سرعت حرکت زمین زیرش است، به‌همین دلیل هیچ‌وقت به زمین نمی‌رسد.

خورشید، ستاره‌ای سبز

طبق قانون پلانک، تمام ستاره‌ها نور ساطع می‌کنند. طول ‌موج این نور به دمای سطحی ستاره و طول ‌موج حداکثر گسیل قانون جابه‌جایی وین بستگی دارد. دمای سطحی خورشید 5778 کلوین و حداکثر طول موج تابش آن 500 نانومتر است که مربوط به رنگ سبز می‌شود.

ماه، تثبیت‌کننده‌ای بسیار بزرگ

محور چرخشی زمین بدون تثبیت ماه ثابت نخواهد ماند و امکان دارد شیب زمین تا 85 درجه تغییر کند. در این صورت خورشید در عرض چند میلیون سال مستقیما به‌ سمت قطب‌ها حرکت خواهد کرد.

نزدیک‌ترین همسایه زمین زهره نیست

زهره در طول مقارنه داخلی نزدیک‌ترین سیاره به زمین‌ است. به‌ طور متوسط عطارد به زمین نزدیک‌تر است، چون شعاع مداری کمتری دارد. عطارد همچنین نزدیک‌ترین همسایه تمام سیاره‌های دیگر منظومه شمسی است.

دروغ بزرگ فیلم‌های علمی تخیلی

در فضا هیچ صدایی وجود ندارد، زیرا هیچ اتمسفری برای انتقالش نیست. البته تمام فضا بی‌صدا نیست.

اتساع زمانی

بر اساس نظریه نسبیت، تیک‌تاک ‌کردن ساعتی که سرعت حرکتش نزدیک به نور است، کندتر از حالت عادی خواهد بود. یعنی اگر در سفینه فضایی با حرکت سریع باشید، زمان برای شما کندتر از زمینی‌ها می‌گذرد.

سیاره‌ ها به‌ دور خورشید نمی‌گردند

خورشید و سیاره‌ها همه به‌دور مرکز ثقل مشترکشان می‌گردند. البته 99.8درصد از کل ماده منظومه شمسی در خورشید جمع شده و مرکز ثقل تقریبا نزدیک به مرکز خورشید است.

سیاره‌های قابل‌ سکونت

ستاره‌شناسان با مطالعه نحوه حرکت ستاره میزبانشان در مرکز منظومه، سیاره‌های قابل ‌سکونت را پیدا می‌کنند. تلسکوپ فضایی کپلر درخشندگی تقریبا 150 هزار ستاره را زیر نظر داشت و در طول عمرش بیش از 2600 سیاره فراخورشیدی را شناسایی کرد. علم ستاره‌شناسی با تلسکوپ های جدید به آسمان مسلط تر شد.

نزدیک‌ترین منظومه

آلفا قنطورس نزدیک‌ترین منظومه ستاره‌ای به زمین بعد از خورشید است که 4.4 سال نوری دورتر از ما است. تلسکوپ علم ستاره‌شناسی را متحول کرد.

 

کهکشان‌های ماهواره‌ای

کهکشان راه شیری حدود 50 کهکشان ماهواره‌ای دارد که به دورش می‌چرخند. دو مورد از آن‌ها با چشم غیرمسلح دیده می‌شوند که ابرهای ماژلانی کوچک و بزرگ نام دارند.

ابرخوشه سنبله

کهکشان‌ها درست مانند سیاره‌های منظومه شمسی و ستارگان در کهکشان‌ها، خوشه دارند. گروهی که متعلق به ابرخوشه سنبله است، شامل مجموعه‌ای عظیم از بیش از 100 گروه و خوشه کهکشانی می‌شود. ابرخوشه سنبله که شامل کهکشان راه شیری نیز می‌شود، خود بخشی از ابرخوشه لاناکیا یا همان رباینده بزرگ است. در حال حاضر کهکشان راه شیری و دیگر کهکشان‌های گروه محلی ما به سمت رباینده بزرگ حرکت می‌کنند.

سریع‌تر از سرعت نور

طبق نظریه نسبیت سرعت حرکت هیچ سیگنالی سریع‌ تر از نور نیست. اما بعضی نظریه‌ها نشان می‌دهند که چنین چیزی با انقباض فضای جلوی جسم و گسترش فضای پشتش، ممکن خواهد بود.

برای اطلاع از مقاله ستاره ها را بیشتر بشناسیم به روی لینک کلیک کنید.

سرآغاز همه چیز

کیهان اولیه تنها از مواد داغ تشکیل شده بود. الکترون‌ها و پوزیترون‌ها طی ده ثانیه ناپدید شدند و فوتون، نوترینو و پادنوترینوها را به جا گذاشتند. با سرد شدن، هسته‌ هایی پایدار شکل گرفتند. 700 هزار سال بعد با تشکیل اتم‌ها، جهان ظاهر شد. پس از این اتفاق، عصر تاریک کیهان بود که ابرهای هیدروژنی هنوز ستاره‌ها را تشکیل نداده بودند. بعدها شرایطی برای تشکیل سیاره‌های آبی قابل ‌سکونت فراهم شد.

انسان، هم‌جنس ستارگان

اولین ستاره‌ها حدود هزار برابر خورشید جرم داشتند و در کهکشان‌های کوچک دسته‌بندی شدند. آن‌ها چند میلیارد سال پس از بیگ بنگ، با یکدیگر ادغام شدند و کهکشان‌های بزرگ‌تری شکل دادند. هر نسل جدید از ستاره‌ها، باعث تغییر ترکیبات جهان شد. نیتروژن دی‌ان‌ای ما، کلسیم دندان‌ها، آهن داخل خونمان و کربن موجود در پای سیب، همه در فضای داخلی ستارگان در حال فروپاشی ساخته شده‌اند.

به کجا می‌رویم؟

آینده جهان کیهانی مشخص نیست. شاید به انبساط خود ادامه دهد تا زمانی که از گرما به فروپاشی برسد و انفجار بزرگ دیگری را شکل دهد. هنوز ستاره‌شناسی نتوانسته پاسخی دقیق برای این سوال پیدا کند.

نتیجه

علم ستاره‌شناسی بعد از اینکه تکنولوژی پیشرفت کرد دچار تغییرات گسترده ای شد و در علم ستاره‌شناسی پیشرفت هایی حاصل شد. اختراع نلسکوپ ها نیز به روند پیشرفت ستاره‌شناسی و علم نجوم سرعت بخشید و دانشمندان را در مشاهده پدیده های شگفت انگیز آسمان یاری کرد. اشخاصی که علاقه مند به نجوم و ستاره‌شناسی بودند نیز با خرید تلسکوپ توانستند آسمان شب را به خوبی رصد کنند. شما نیز می توانید با مراجعه به سایت تلسکوپ به راحتی و خیالی آسوده خرید تلسکوپ را تجربه کنید.

برای دانلود مقاله جالب‌ترین دانستنی‌ها درباره ستاره‌شناسی روی لینک کلیک کنید.

‏منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و جالب‌ترین دانستنی‌ها درباره ستاره‌شناسی

‏

تمام چیزهایی که باید درباره اخترشناسی بدانید

اخترشناسی یا همان ستاره‌شناسی یکی از قدیمی‌ترین رشته‌های علمی است که از آغاز شمارش ستارگان آسمان و ترسیم صور فلکی با چشم غیرمسلح شروع شده و تا امروز با فن‌آوری‌های شگفت‌انگیز بشر تکامل یافته است.

علیرغم پیشرفتی که اخترشناسی طی هزاران سال کرده است، ستاره‌شناسان هنوز سخت در تلاشند تا ماهیت جهان و جایگاه گونه بشر را در آن کشف کنند. پاسخ به این سوال وقتی پیچیده‌تر شد که با گسترش قابلیت‌ها و امکانات، در کمان از جهان افزایش یافت.

انسان تلسکوپ‌های پیشرفته ساخت و دری به‌ روی اعماق آسمان باز کرد. بدین ترتیب توانستیم عجیب‌ ترین انواع سیگنال‌ها را تشخیص دهیم. آسمان پرستاره اجدادمان، تبدیل به باغ وحشی از شگفت‌انگیزترین اجرام و پدیده‌ها شده بود، یعنی سیاه‌ چاله، کوتوله‌های سفید، ستاره‌های نوترونی و ابرنواخترها. اگر شما نیز یکی از علاقه‌مندان به ستاره‌شناسی هستید، همراهمان بمانید تا بیشتر با این علم جذاب آشنا شویم.

تاریخچه اخترشناسی

شیفتگی بشر نسبت به ستاره‌ها از دوران باستان، باعث شکل‌گیری علم اخترشناسی شده است. تمدن‌های باستانی از آسمان برای فهمیدن زمان و سازماندهی زندگی‌شان استفاده می‌کردند. ستاره‌شناس‌های یونانی کارهایی از جمله محاسبه فاصله تا اجرام آسمانی و فهرست‌بندی ستاره‌ها را انجام می‌دادند.

اختراع تلسکوپ در قرن هفدهم اخترشناسی را متحول کرد و به گالیله نیز اجازه داد تا اکتشافات مهمی را در ارتباط با منظومه شمسی انجام دهد. با ورود تلسکوپ‌ها این باور که زمین، مرکز کیهان است نیز تغییر کرد. پیشرفت‌های تکنولوژی در زمینه‌هایی مانند عکاسی و طیف‌سنجی نیز درکمان را از اجرام آسمانی بیشتر کرد.

در اوایل قرن بیستم، مشاهدات ادوین هابل وجود دیگر کهکشان‌ها را غیر از کهکشان راه شیری اثبات کرد. پس از کشف این موضوع، «جهان درحال انبساط» و «نظریه بیگ بنگ» نیز توسعه یافتند.

رقابت‌های فضایی در اوایل قرن بیستم، اکتشافات فضایی و مطالعه اجرام آسمانی را با استفاده از ماهواره و فضاپیماها به‌دنبال داشتند. امروزه تلسکوپ‌های پیشرفته چه در زمین و چه فضا همچنان شگفتی‌های کیهانی را آشکار می‌سازند. تلسکوپ فضایی جیمز وب که اواخر سال 2021 به فضا پرتاب شد، نشان‌دهنده اوج قرن‌ها پیشرفت نجومی است. بااین‌حال، با افزایش دانش ما سوال‌ها مربوط به ماهیت جهان و جایگاهمان در آن نیز بیشتر می‌شوند.

 

انواع اخترشناسی

در حدود یک قرن گذشته، اخترشناسی به دو بخش تقسیم شده است. اخترشناسی رصدی (استفاده از تلسکوپ و دوربین برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به آسمان شب) و اخترشناسی نظری (استفاده از داده‌ها برای تجزیه و تحلیل، مدل‌سازی و نظریه‌پردازی در ارتباط با اجرام و پدیده‌های آسمانی). جزئیات بیشتر درباره انواع اخترشناسی را در زیر آورده‌ایم:

1. اخترسنجی: این شاخه باستانی نجوم با محاسبات دقیق حرکات خورشید، ماه و سیاره‌ها سروکار دارد و خورشیدگرفتگی، ماه‌گرفتگی و بارش‌های شهابی را پیش‌بینی می‌کند. این شاخه شامل رشته جدید سیاره‌شناسی فراخورشیدی می‌شود که سیاره‌های خارج از منظومه شمسی را کشف و توصیف می‌کند.
2. سیاره‌شناسی: پرسش اصلی این رشته در ارتباط با نحوه شکل‌گیری منظومه شمسی است. در سیاره‌شناسی شکل‌گیری، تکامل و مرگ سیاره‌ها، قمرها و سایر اجرام در منظومه شمسی بررسی می‌شوند، همچنین شامل زمین‌شناسی سیاره‌ای می‌شود. ‏
3. اخترفیزیک: اخترفیزیکدانان قوانین و نظریه‌های فیزیک را برای مشاهدات نجومی به‌کار می‌برند که تلاشی است برای درک مکانیسمی که در پس چگونگی خلقت جهان و تکامل آن نهفته شده است.
4. اخترشیمی: اخترشیمی‌دانان ترکیب و واکنش‌های اتم‌ها، مولکول‌ها و یون‌ها را در فضا مطالعه می‌کنند. ‏
5. اخترزیست: این رشته نوظهور و در حال ‌حاضر عمدتا نظری نجوم، مطالعه حیات فراسوی زمین است. ‏
6. اخترشناسی ستارگان: چرخه زندگی و ساختار خورشید و ستارگان، طبقه‌بندی ستارگان و جمعیت ستاره‌ها در این رشته بررسی می‌شوند.
7. اخترشناسی کهکشانی: اخترشناسان خارج از کهکشان به بیرون از آن نگاه می‌کنند تا چگونگی شکل‌گیری، تغییر و مرگ این گروه از ستارگان را تعیین کنند. ‏
8. کیهان‌شناسی: در علم کیهان‌شناسی به علم منشا و ماهیت جهان می‌پردازند. مفهوم کلیدی در کیهان‌شناسی نظریه بیگ بنگ است که پذیرفته‌شده‌ترین توضیح درباره چگونگی آغاز جهان محسوب می‌شود. کیهان‌شناسی همچنین موضوعات کاملا نظری از جمله نظریه ریسمان، ماده تاریک و انرژی تاریک و مفهوم جهان‌های متعدد را در بر می‌گیرد.

اخترشناسی نوری، فروسرخ و رادیویی چیست؟

تمام اخترشناسی حول محور مطالعه طول موج‌های مختلف طیف‌های الکترومغناطیسی می‌چرخد که شامل پرتوهای رادیویی، مایکروویو، مادون قرمز، مرئی، فرابنفش، اشعه ایکس و گاما می‌شود. ستاره‌شناس‌ها برای دریافت تصویر کامل از آسمان و ماورای آن، باید طول موج‌های مختلف نور را مطالعه کنند.

برای اطلاع از مقاله ۱۰ حقیقت شگفت انگیز درباره جو زمین به روی لینک کلیک کنید.

اخترشناسی نوری مطالعه اجرام آسمانی با استفاده از تلسکوپ‌هایی است که نور مرئی را مشاهده می‌کنند. نور فروسرخ را می‌توانیم خارج از جو زمین نیز تشخیص دهیم، به‌همین دلیل رصدخانه‌های فضایی مانند تلسکوپ هابل و جیمز وب آن‌ها را دریافت می‌کنند. اخترشناسی رادیویی نیز مطالعه آسمان در فرکانس‌های رادیویی است، تلسکوپ‌های رادیویی این امواج را از فضا شناسایی و تقویت می‌کنند.

مشکلات علم اخترشناسی

با وجود رصد جهان، اخترشناسان تنها تصویر سیاره‌ها، ستاره‌ها و کهکشان‌های مورد مطالعه‌شان را به‌ دست می‌آورند. بنابراین شاید ده‌ها شاخه مختلف اخترشناسی وجود داشته باشد. اما در عمل باید بسیاری از این شاخه‌ها با یکدیگر همپوشانی داشته باشند تا یک ستاره‌شناس بتواند تصویر کاملی از اجرام میلیون‌ها تا میلیاردها سال نوری دورتر از ما را به‌دست آورد.

اما امروزه در آستانه فناوری جدید و فوق‌العاده‌ای هستیم که انقلابی در اخترشناسی خواهد بود. علاوه‌بر تلسکوپ فضایی جیمز وب، تلسکوپ‌های پیشرفته دیگری مانند Vera Rubin Observatory، Extremely Large Telescope و Square Kilometre Array به‌صورت آنلاین عرضه می‌شوند.

برای اطلاع از مقاله ستاره ها را بیشتر بشناسیم به روی لینک کلیک کنید.

تفاوت بین اخترشناسی و اختربینی چیست؟

اخترشناسی و اختربینی هر دو علومی باستانی هستند و اعتقاد دارند که اجرام آسمانی بر زندگی انسان‌ها تاثیر می‌گذارند. ستاره‌شناسان در دوران رنسانس بر اساس موقعیت‌های آسمانی، به پادشاه‌های دوران خود توصیه‌های مفیدی می‌کردند.

با این‌ حال هرچه علم بیشتر پیشرفت کرد، دانشمندان علم اخترشناسی مشاهدات مبتنی بر داده‌های علم‌ محور را پذیرفتند اما اختربین‌ها با کریستال‌ها و نمودارهای بسیار ساده و خرافات، به حیات خود به همان شکل اولیه ادامه دادند.

اخترشناس‌ها خاطرنشان می‌کنند که بی‌نظمی در مدار زمین، موقعیت خورشید را در نشانه‌های زودیاک تغییر داده و به‌ همین دلیل پیش‌بینی‌های نجومی سنتی نادرست هستند. چنین شکافی میان این دو رویکرد مختلف درباره ستاره‌ها به ما اثبات می‌کند اخترشناسی بر پایه علم است و مدام به‌روز می‌شود.

این رشته‌ها که روزی تفاوت چندانی با یکدیگر نداشتند، اکنون دو بحث کاملا متفاوت هستند. اخترشناسی بر مبنای پیش‌بینی‌های قابل تایید با استفاده از علم است و اختربینی یا همان طالع‌بینی روی پیش‌بینی‌های آینده و عمدتا بر پایه خرافات تاکید دارد.

نتیجه

علم اخترشناسی از علومی است که از گذشته های دیرباز وجود داشته و دانشمندان زیادی در مورد این علم مطالعاتی انجام داده اند. با اختراع تلسکوپ روند مطالعاتی علم اخترشناسی نیز روند رو به رشدی را طی کرده است. اختراع تلسکوپ باعث شد تا مردم نیز به رصد آسمان علاقه مند شوند و به کمک این وسیله به رصد آسمان بپردازند تا شگفتی های آن را ببینند.

فناوری های جدید که در تلسکوپ های جدید به کار رفته مطالعات علم اختر شناسی را آسان تر کرده است. افرادی که به نجوم علاقه مند هستند با خرید تلسکوپ می توانند به مشاهده آسمان و شگفتی های فضا بپردازند. علاقه مندان به نجوم می توانند با مراجعه به سایت تلسکوپ به راحتی خرید تلسکوپ را انجام دهند و خریدی ایمن و مطمئن را تجربه کنند.

برای دانلود مقاله تمام چیزهایی که باید درباره اخترشناسی بدانید روی لینک کلیک کنید.

منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و تمام چیزهایی که باید درباره اخترشناسی بدانید

ستاره‌ ها را بیشتر بشناسیم

در آسمان شب، دنیایی پر از رمز و راز وجود دارد که ما را در تعجب و شگفتی فرو می‌برد. ستاره‌ ها، نقاط درخشانی در آسمان هستند که همواره ما را به سوی خود جذب می‌کنند. اما آیا واقعا آن‌ ها را به اندازه کافی می‌شناسیم؟

در این مقاله با یکدیگر به دنیای ستارگان سفر خواهیم کرد تا شما را با نحوه شکل‌گیری آن‌ ها در اعماق جهان گرفته تا تاریخچه تحقیقات بشر در این موضوع و انواع مختلف ستاره‌ ها آشنا کنیم. همچنین از ستاره‌ های دائمی و پایدار گرفته تا ستاره‌ های نوپایدار و هیجان‌انگیز که در انفجار های نجومی خود را به نمایش می‌گذارند، حرف می‌زنیم. پس همراهمان بمانید.

ستاره‌ ها چطور شکل می‌گیرند؟

ستاره‌ ها از ابر عظیمی شکل می‌گیرند که به‌ آرامی می‌چرخد و تقریبا تمام آن از جنس هیدروژن و هلیوم است. این ابر به‌ دلیل نیروی گرانشی‌ اش شروع به فروپاشی به داخل می‌کند و هنگامی که کوچک می‌شود، به‌طور مداوم و سریع می‌چرخد و بخش‌های بیرونی آن به شکل دیسک و بخش‌ های درونی‌ تر به شکلی کروی در می‌آیند.

این ماده گرم‌تر و چگال‌تر می‌شود و پروتوستاری به‌شکل توپ می‌سازد. اما وقتی حرارت در آن به حدود یک میلیون درجه سلسیوس می‌رسد، هسته‌ های اتمی که معمولا از یکدیگر دفع می‌شوند، شروع به انبساط می‌کنند و به ستاره‌ها روشنایی می‌بخشند.

انبساط هسته‌ای مقدار کمی از جرم این اتم‌ها را به مقادیر بسیار زیادی از انرژی تبدیل می‌کند. مثلا یک گرم جرم آن‌ها برابر با انفجاری تقریبا 22,000 تن TNT است.

 

تکامل ستاره‌ ها

ستارگان در طول زمان مراحل مختلفی از تکامل را بر اساس جرم اولیه‌شان طی می‌کنند. چرخه زندگی ستاره با فروپاشی ابر به پروتوستار آغاز می‌شود. سپس با شروع همجوشی هیدروژن، به یک ستاره‌ تی-تائوری و در نهایت به ستاره دنباله‌داری تبدیل می‌شود که انرژی‌اش را از همجوشی هیدروژن در هسته تامین می‌کند. عمر ستاره به جرم آن بستگی دارد و ستارگان با جرم بالاتر عمر کوتاهتری دارند.

ستاره بعد از استفاده کامل از سوخت هیدروژن، تغییراتی می‌کند. لایه‌های خارجی ستاره منبسط می‌شوند و آن را به غولی سرخ تبدیل می‌کنند. همجوشی هلیوم در هسته رخ می‌دهد و سپس فشرده‌شدن هسته به دلیل جذب گرانش، سبب افزایش دما و روشنایی ستاره می‌شود و لایه‌های خارجی ستاره را پراکنده می‌کند. هسته باقی‌مانده به کوتوله سفید تبدیل می‌شود که شامل کربن و اکسیژن است.

ستارگان با جرم بالا عمر کوتاهتری دارند و تغییرات سریعی را پشت سر می‌گذارند. آن‌ها پس از ترک دنباله اصلی، به ابرغول قرمز تبدیل می‌شوند و در نهایت انفجار ابرنواختری در آن‌ها رخ می‌دهد. ستاره بسته به جرم هسته، ممکن است به ستاره نوترونی تبدیل شود یا سیاه‌ چاله جدیدی را شکل دهد.

ستارگان با جرم کم یا همان غول‌های سرخ عمر بسیار طولانی دارند و در نهایت خنک شده و به کوتوله سفید و سپس کوتوله سیاه تبدیل می‌شوند.

برای اطلاع از مقاله ۱۰ حقیقت شگفت انگیز درباره جو زمین به روی لینک کلیک کنید.

تاریخچه رصد ستاره‌ ها

ستاره‌ها در طول تاریخ در ادیان و دریانوردی اهمیت بسیاری داشته‌اند. تکامل مطالعات ستاره‌شناسی که قدیمی‌ترینِ علوم است، با اختراع تلسکوپ و کشف قوانین حرکت و گرانش در قرن هفدهم شروع شد.

سپس محققان متوجه شدند ستاره‌ها مانند خورشید از قوانین فیزیک مشابهی پیروی می‌کنند. پیشرفت‌های عکاسی و طیف‌سنجی در قرن نوزدهم امکان بررسی ترکیب‌ها و حرکات ستاره‌ها را از راه دور فراهم کرد و باعث پیدایش اخترفیزیک شد.

در قرن بیستم، توسعه تلسکوپ‌های رادیویی، تلسکوپ‌های پرتو گاما، تلسکوپ‌های فروسرخ  و تلسکوپ‌های نوری مبتنی بر فضا، درک ما از ستارگان و جهان را بیشتر کردند. پیشرفت‌های مداوم در علم نجوم و رصدخانه‌ها، مانند تلسکوپ فوق‌العاده بزرگ و تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا، نوید بینش‌های قوی‌تری را در مورد ستارگان و ویژگی‌هایشان می‌دهد.

نحوه نام‌گذاری ستاره‌ ها

ستاره‌ها را با روش‌های مختلفی نام‌گذاری می‌کنند. فرهنگ‌های باستانی صورت‌های فلکی را به چهره‌های اساطیری ربط می‌دادند. به درخشان‌ترین ستاره یک صورت فلکی اغلب نامی علمی می‌دهند که با «آلفا» شروع می‌شود. سایر ستارگان این صورت فلکی با حروف یونانی و عناوین عددی نامگذاری می‌شوند.

برخی از ستاره‌ها نام‌های سنتی دارند، مانند اِبط‌الجوزا که در عربی به معنای «دست غول» است. ستاره‌شناسان همچنین کاتالوگ‌هایی با سیستم‌های شماره‌گذاری خاص مانند کاتالوگ هنری دریپر ایجاد کرده‌اند. ستارگانی که به‌ تازگی کشف شده‌اند، با اختصارات و نمادها و بر اساس نوع و اطلاعات موجود نام‌گذاری می‌شوند.

ستاره‌ های دوتایی و چندتایی

بیشتر ستارگان از جمله خورشید، منفرد نیستند بلکه در منظومه‌ های ستاره‌ای دوتایی یا چندتایی وجود دارند. تقریبا دو سوم ستارگان چند تایی هستند و تنها یک سوم از آن‌ها منفرد هستند. ستاره‌های دوتایی زمانی تشکیل می‌شوند که دو پروتوستار در نزدیکی یکدیگر رشد کنند. آن‌ها از طریق انتقال جرم بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند.

برای اطلاع از مقاله تمام چیزهایی که باید درباره کهکشان راه شیری بدانید به روی لینک کلیک کنید.

ویژگی‌های مهم ستاره‌ ها

۱. روشنایی

درخشندگی همان قدرت ستاره است که اغلب نسبت به خورشید اندازه‌گیری می‌شود و به دمای سطح و اندازه آن بستگی دارد. روشنایی ستاره‌ها با استفاده از مقیاس قدری اندازه‌گیری می‌شود. قدر ظاهری، روشنایی را همان‌طور اندازه می‌گیرد که از زمین دیده می‌شود، اما قدر مطلق روشنایی واقعی را می‌سنجد.

۲. رنگ

رنگ‌های مختلف ستاره‌ها متشکل از قرمز تا زرد و آبی. این رنگ به دمای سطحی‌شان بستگی دارد.

۳. دمای سطحی

دمای سطح ستاره‌ها تا حدی به جرمشان بستگی دارد و بر روشنایی و رنگ تاثیر می‌گذارد. درخشندگی ستاره معمولا متناسب با درجه حرارت به توان چهار است.

۴. اندازه

ستاره‌شناسان ستارگان را برحسب شعاع خورشید اندازه می‌گیرند. اندازه ستاره بر روشنایی آن‌ها موثر است.

۵. جرم

جرم ستاره نیز برحسب جرم خورشید محاسبه می‌شود. ستارگان با جرم مشابه ممکن است از نظر اندازه مشابه نباشند، زیرا چگالی متفاوتی دارند.

۶. میدان مغناطیسی

ستاره‌ها گوی‌های چرخان و دارای بار الکتریکی هستند و معمولا میدان مغناطیسی تولید می‌کنند. میانگین میدان مغناطیسی ستاره با سرعت چرخش ستاره افزایش می‌یابد و با افزایش سن ستاره کم می‌شود.

۷. فلزی‌بودن

این خصوصیت ستاره‌ها نیز بر اساس میزان فلزهای درونشان سنجیده می‌شود.

 

دسته‌بندی ستاره‌ ها

ستاره‌ ها با توجه به طیف و درخشندگی‌شان با استفاده از سیستم مورگان-کینان طبقه بندی می‌شوند. 8 کلاس طیفی از O (گرمترین) تا L (سردترین) وجود دارد که هر کدام خود 10 طیف دارند. درخشندگی آن‌ها با استفاده از اعداد رومی طبقه بندی می‌شود. بر این اساس، Ia ابرغولی درخشان و V دنباله اصلی یا ستاره کوتوله است. طبقه بندی کامل شامل نوع طیفی و کلاس درخشندگی می‌شود، مانند G2V برای خورشید.

ساختار ستاره‌ ها

ستاره‌ ها از هسته، مناطق تابشی و همرفتی، فوتوسفر، کروموسفر و تاج تشکیل شده‌اند. هسته جایی است که همجوشی هسته‌ای در آن رخ می‌دهد. انرژی توسط تابش در ناحیه تابشی و توسط گازهای داغ در ناحیه همرفتی به بیرون منتقل می شود. فتوسفر نیز همان سطح قابل مشاهده است و پس از آن، کروموسفر مایل به قرمز و تاج بیرونی قرار دارند.

 

نتیجه

انواع ستاره ها، رنگ های مختلف ستاره ها، چگونگی تولد و مرگ ستاره ها، فواید ستاره ها و خیلی موارد دیگر مربوط به ستاره را بیان و بررسی کردیم. تولد ستاره ها با ابر عظیمی ایجاد می شود و مرگ ستاره ها یا به سیاه چاله یا به ستاره نوترونی ختم می شود. طی سالیان گذشته با پیشرفت علم و تکنولوژی رصد آسمان نیز آسان تر شده است.

با اختراع تلسکوپ های جدید رصد آسمان شب روز به روز بهتر و راحت تر می شود. خرید تلسکوپ نیز از گذشته آسان تر شده است بنابراین افراد مبتدی نیز می توانند با خرید تلسکوپ مورد نیاز خود آسمان شب را رصد کنند. شما می توانید با مراجعه به سایت تلسکوپ از خریدی آسان و ایمن بهره ببرید.

برای دانلود مقاله ستاره ها را بیشتر بشناسیم روی لینک کلیک کنید.

منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و ستاره‌ ها را بیشتر بشناسیم

تمام چیزهایی که باید درباره کهکشان راه شیری بدانید

راه شیری، کهکشانی مارپیچی و دارای نواری سفید از جنس ستاره، گردوغبار و گاز است که در آسمان شب مشاهده می‌شود. این کهکشان حدود 13.6 میلیارد سال قدمت و 200 میلیارد ستاره در خود دارد.

قطر کهکشان راه شیری حدود ۱۰۰ هزار سال نوری و ضخامت کهکشان ما ۱۰۰۰ سال نوری است. این سامانه خورشیدی نیز ‏مانند زمین که به دور خورشید می‌چرخد، به دور مرکز کهکشان می‌چرخد، با این‌ حال حدود ۲۵۰ میلیون سال طول می‌کشد تا یک دور کامل بزند.

بررسی کهکشان راه شیری در آسمان شب، احساس شگفت انگیز و هیجان‌ انگیزی دارد. اگر می‌خواهید با مجره شگفت‌ انگیزمان بیشتر آشنا شوید و آن را بشناسید، همراهمان بمانید.

دلیل نام‌گذاری کهکشان راه شیری

به گفته موزه تاریخ طبیعی آمریکا، مجره ما به‌ دلیل ظاهر سفید و شیری‌ اش که سرتاسر آسمان شب را می‌پوشاند، راه ‌شیری نام گرفته است. در اساطیر یونان آمده است که الهه هرا، شیر را در سراسر آسمان پاشید و این نوار شیری شکل گرفت.

 

جایگاه زمین در کهکشان راه شیری

زمین تقریبا در نیمه‌ راه کهکشان راه شیری و در فاصله حدود 26000 سال نوری از مرکز آن قرار گرفته است. ما در بخشی از کهکشان به ‌نام بازوی شکارچی زندگی می‌کنیم که شاخه‌ای است بین بازوهای بزرگتر کمان و برساووش

راه شیری، چه نوع کهکشانی است؟

کهکشان راه شیری نوعی کهکشان مارپیچی میله‌ای بزرگ است که در مقایسه با اکثر کهکشان‌ های هم‌اندازه‌اش، نوار نسبتا کوچکی دارد. ساختار میله‌مانند مرکزی آن، نسبتا دایره‌ای یا بیضی‌شکل و از جنس ستارگانی است که در مرکز کهکشان‌های مارپیچی قرار دارند.

برای اطلاع از مقاله ۱۰ حقیقت شگفت انگیز درباره جو زمین به روی لینک کلیک کنید.

بزرگترین سیاره کهکشان راه شیری چیست؟

احتمالا بزرگترین سیاره شناخته‌ شده در راه شیری، HD 100546 b نام دارد که غول گازی در حال شکل‌گیری بسیار بزرگی است و قطری تقریبا 6.9 برابر مشتری و 77 برابر زمین دارد.

اندازه، ساختار و جرم کهکشان راه شیری

مطالعه کهکشان راه شیری چالش برانگیز بوده است، اما تلسکوپ های فضایی اخیر مانند گایا درک ما از آن را متحول کرده‌اند. راه شیری 10 میلیارد ستاره غول قرمز قدیمی دارد، خانه اکثر ستارگان کهکشان از جمله خورشید ماست و از نظر ظاهری شبیه به برجستگی بادام زمینی و به شکل یک دیسک یا قرص است.

اما ظاهر این دیسک صاف نیست و احتمالا به‌ دلیل برخورد قبلی، تاب خورده است. راه شیری ما را هاله‌ای از غبار، گاز و ماده تاریک احاطه کرده است که 90 درصد جرم آن را تشکیل می‌دهد.

جایگاه خورشید در راه شیری

خورشید در فاصله 26000 سال نوری از سیاه ‌چاله کمان ای قرار دارد و تقریبا وسط دیسک کهکشانی می‌چرخد. خورشید با سرعت 828000 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند و 230 میلیون سال طول می‌کشد تا یک دور کامل، به‌ دور مرکز راه شیری بچرخد. این ستاره درخشان در نزدیکی لبه بازوی شکارچی قرار دارد.

سیاه ‌چاله در کهکشان راه شیری چیست؟

سیاه ‌چاله کهکشان راه شیری که در سال 2008 کشف شد، کمان ای نام دارد. این سیاه ‌چاله عمدتا خفته است و همین امر باعث می‌شود تماشای آن بسیار سخت باشد. کمان ای جرمی 4.3 میلیون برابر خورشید دارد و قطر تقریبی آن نیز 23.5 میلیون کیلومتر است.

این میزان در مقایسه با خود راه شیری که تقریبا 100000 سال نوری عرض و 1000 سال نوری ضخامت دارد، بسیار کوچک است.

این اجرام زمانی شکل می‌گیرند که ستاره‌ های بزرگ و چندین برابر جرم خورشید، پس از توقف همجوشی هسته‌ ای در هم می‌ریزند. اما از آن‌ جایی که  این اجرام دیگر قادر به متوقف کردن فروپاشی گرانشی نیستند، به پدیده گرانشی قدرتمندی تبدیل می‌شوند. پدیده‌ای که زمان و فضا را در اطراف آن به‌ شکلی منحرف می‌کند که نور دیگر قادر به فرار از آن نیست.

 

نوع کهکشان و بحث جنجال‌برانگیز سال ۱۹۲۰

ستاره‌شناسان قبلا معتقد بودند که همه ستارگان متعلق به راه شیری ما هستند. در مناظره بزرگ سال 1920، اخترشناسان در مورد مقیاس کیهان و این‌ که آیا کهکشان های دیگری نیز وجود دارند، بحث کردند. سپس اندازه گیری‌ های ادوین هابل وجود کهکشان‌ های دیگر از جمله آندرومدا را تایید کرد.

برخورد آینده نسبت‌ های کهکشانی

راه شیری بخشی از گروهی متشکل از 30 کهکشان به ‌نام خوشه کهکشانی محلی، از جمله آندرومدا است. راه شیری و آندرومدا در 4 میلیارد سال آینده، با سرعت 400000 کیلومتر در ساعت با یکدیگر برخورد خواهند کرد.

ناسا برخورد کهکشان‌ ها را رصد کرده است تا بفهمد نتیجه این اتفاق چیست. این برخورد باعث درخشان شدن راه شیری و گسترش جمعیت آن به ‌دلیل افزایش شکل‌گیری ستاره‌ ها می‌شود. در این فرایند، بازوهای کهکشانی تغییر خواهند کرد، اما خود ستاره‌ها در امان هستند. منظومه شمسی ما نیز احتمالا تغییری نخواهد کرد اما صورت‌های فلکی که مشاهده می‌کنیم، با تغییر مدار ستاره‌ها نیز تغییر می‌کنند.

برای اطلاع از مقاله شفق قطبی چیست و چطور می‌توانیم آن را ببینیم؟ به روی لینک کلیک کنید.

تاریخچه کهکشان راه شیری

تکامل کهکشان راه شیری با ابرهایی از گاز و غبار شروع شد که فرو ریختند و ستاره‌ها را تشکیل دادند. همان‌طور که گرانش کهکشان بیشتر می‌شد، تمامی بخش‌ها به یکدیگر نزدیک‌ تر می‌شدند. البته هنوز تاریخچه دقیق آن، مانند رازی بزرگ است.

باستان‌شناسان راه شیری از داده‌های ماموریت گایا برای درک تاریخچه کهکشان راه شیری استفاده می‌کنند. گایا موقعیت، فواصل و طیف نوری بیش از 1 میلیارد ستاره را اندازه‌گیری می‌کند و به دانشمندان اجازه می‌دهد ترکیب و سنشان را مشخص کنند.

ستاره‌شناسان با بازسازی مسیر ستارگان می‌توانند فیلمی از تکامل کهکشان بسازند. شواهد حاکی از آن هستند که راه شیری با کهکشان‌ های کوچک‌تر برخورد کرده و باعث تشکیل ناگهانی و شدید ستاره‌ها شده است.

 

عکس‌برداری از راه شیری

عکاسی از کهکشان راه شیری تجربه‌ای ارزشمند است. برای رصد نور ضعیف آن به آسمانی تاریک بین ماه‌های بهمن و مهر نیاز دارید. همچنین باید از آلودگی‌ها نوری دور باشید. در این صورت می‌توانید از تجهیزات استاندارد عکاسی آماتور استفاده کنید. قبل از عکاسی و در روز منطقه را کاوش کنید تا کوه‌ها یا صخره‌ها را در ترکیب عکستان بیابید. از سه‌ پایه استفاده کرده و تنظیمات، لنزها و نقاط فوکوس مختلف را آزمایش کنید.

تحقیقات آینده در زمینه کهکشان راه شیری

آینده تحقیقات با ماموریت گایا امیدوارکننده به‌نظر می رسند. گایا در حال حاضر سه به‌روزرسانی را برای کاتالوگ ستارگانش ارائه کرده است و ستاره‌شناسان در سراسر جهان داده‌ها را برای اکتشافات جدید تجزیه و تحلیل می‌کنند.

در حقیقت گایا مقالات تحقیقاتی بیشتری نسبت به تلسکوپ فضایی معروف هابل تولید می‌کند. این ماموریت حداقل تا سال 2025 ادامه خواهد داشت و انبوهی از داده ها را در اختیار ستاره‌شناسان قرار می‌دهد. مجموعه داده‌های گایا در مقایسه با ماموریت‌های قبلی، مانند هیپارکوس بسیار بزرگ‌تر و دقیق‌تر است و به اخترشناسان اجازه می‌دهد تا رفتار کل کهکشان راه شیری را با وجود رصد تنها بخش کوچکی از ستاره‌های آن، مدل‌سازی کنند.

نتیجه

در مطالب قبلی به تاریخچه راه شیری، فاصله زمین تا کهکشان راه شیری و مواردی که باید در مورد راه شیری بدانید اشاره کردیم. برای اینکه راه شیری را در آسمان شب به خوبی ببینید باید برای خرید تلسکوپ آماده شوید. خرید تلسکوپ یا دوربین برای عکاسی در شب مستلزم تحقیقات است تا بهترین کیفیت و قیمت تلسکوپ را پیدا کنید. اگر زمانی قصد خرید تلسکوپ را داشتید به سایت تلسکوپ مراجعه کنید و محصولات ما را مشاهده نمائید. 

برای دانلود مقاله تمام چیزهایی که باید درباره کهکشان راه شیری بدانید روی لینک کلیک کنید.

منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و تمام چیزهایی که باید درباره کهکشان راه شیری بدانید

شفق قطبی چیست و چطور می‌توانیم آن را ببینیم

شفق قطبی چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت شفق‌ های قطبی امواج رقصان زیبایی هستند که از هزاران سال پیش مردم را جذب خود می‌کنند. البته این نورهای به‌ ظاهر زیبا در خود خشونتی نهفته دارند.

ذرات پر انرژی خورشید با سرعت 72 میلیون کیلومتر در ساعت به اتمسفر زمین برخورد می‌کنند اما میدان مغناطیسی سیاره‌مان از ما در برابر آن‌ها محافظت می‌کند. میدان مغناطیسی زمین، این ذرات را به سمت قطب‌ ها هدایت می‌کند. این فرآیند شگفت‌انگیز، پدیده‌ای جوی بسیار زیبایی می‌سازد که دانشمندان و علاقه‌مندان را مجذوب خود می‌کند. همراهمان باشید تا با شفق‌های قطبی بیشتر آشنا شویم و اطلاعات مفیدی درباره‌ آن‌ها کسب کنیم.

تاریخچه شفق‌ های قطبی شمالی

گالیله، ستاره‌شناس ایتالیایی برای اولین بار در سال 1619 نام شفق قطبی را از روی الهه رومی سپیده‌دم و خدای باد شمال انتخاب کرد. از آن زمان تمدن‌های سراسر جهان از این پدیده زیبای آسمانی شگفت‌زده شده اند و افسانه‌های زیادی را برای تاریخچه آن نقل می‌کنند.

در یکی از افسانه‌ های شفق قطبی آمریکای شمالی گفته می‌شود که این شفق‌ ها ارواحی هستند که با سر شیر دریایی توپ بازی می‌کنند. درحالی که وایکینگ‌ ها فکر می‌کردند که این پدیده نوری ا‌ست که از زره والکری منشا می‌گیرد. والکری دوشیزه‌ای ماورای طبیعی بود که جنگجویان را به زندگی پس از مرگشان هدایت می‌کرد.

تا اوایل قرن بیستم، کسی علت این پدیده را شناسایی نکرده بود. در آن زمان دانشمند نروژی به اسم کریستین بیرکلند اظهار کرد که الکترون‌ های ساطع شده از لکه‌های خورشیدی پس از هدایت میدان مغناطیسی زمین به سمت قطب ها، نورهای جوی را تولید می‌کنند. این نظریه تا سال‌ ها بعد اثبات نشده بود، اما در نهایت صحت آن پس از مرگ بیرکلند و در سال 1917 تایید شد.

  

نورهای شمالی یا شفق‌ های قطبی چه هستند؟

خورشید همیشه ذرات باردار را از جو فوقانی خود به بیرون ساطع می‌کند تا بادهای خورشیدی را ایجاد کند. وقتی این باد به جو فوقانی کره زمین می‌خورد، شفق قطبی شکل می‌گیرد. این پدیده در قطب شمال شفق‌ های شمالی و در نیم‌کره جنوبی نیز شفق جنوبی نام دارد.

این ذرات با میدان مغناطیسی سیاره‌مان به سمت قطب‌ های زمین منحرف می‌شوند و به جو می‌خورند. آن‌ها با ذخیره انرژی، نور فلورسانسی در جو شکل می‌دهند. ترکیب‌های شیمیایی خاص جو کره زمین، این رنگ‌های زیبا را مشخصمی‌کنند.

هر نوع اتم یا مولکولی مجموعه رنگ‌ های خاصی را به خود جذب می‌کند و می‌تابد. شفق‌ ها درست مانند اثر انگشت انسان‌ها، منحصر به‌ فرد هستند. بعضی از رنگ‌ های غالب در این پدیده آسمانی، قرمز هستند که با نیتروژن ساخته می‌شود. رنگ سبز نیز در شفق وجود دارد که مولکول‌ های اکسیژن آن را شکل می‌دهند.

برای اطلاع از مقاله ۱۰ حقیقت شگفت انگیز درباره جو زمین به روی لینک کلیک کنید.

باد خورشیدی ثابت است، اما تشعشعات خورشیدی یک چرخه فعالیتی تقریبا 11 ساله را طی می‌کنند. به‌ همین دلیل گاهی اطراف خورشید آرامش برقرار است و گاهی طوفان‌ های بسیار شدیدی، زمین را با انرژی خود بمباران می‌کنند. در این بازه زمانی، شفق‌ ها در درخشان‌ ترین و زیبا ترین حالت خود قرار دارند.

آخرین باری که چنین اتفاقی رخ داد، در سال 2014 بود. پس طوفان خورشیدی شدید بعدی احتمالا حوالی سال 2025 رخ می‌دهد.

علی‌رغم پیشرفت‌ های فراوان در علم هلیوفیزیک و اتمسفر، هنوز اطلاعات چندانی از شفق‌ قطبی نداریم. مثلا محققان نمی‌دانستند دقیقا چطور ذرات پر انرژی باد های خورشیدی به چنین سرعت خارق‌ العاده‌ ای می‌رسند تا این‌که در ژوئن 2021، یکی از مطالعات تایید کرد که پدیده‌ ای به نام امواج آلفون به این ذره‌ها نیرو می‌ بخشد.

نورهای شمالی، نورهای جنوبی و استیو

نورها یا همان شفق‌ های شمالی وقتی در نیم‌کره جنوبی زمین رخ دهند، شفق قطبی یا نور جنوبی نام می‌گیرند. آن‌ها از نظر فیزیکی یکسان هستند و فقط مکانشان فرق دارد. به‌ همین دلیل دانشمندان انتظار دارند که همزمان و در طول یک طوفان خورشیدی رخ دهند اما گاهی شفق در یکی از قطب‌ها، زودتر از دیگری رخ می‌دهد.

یکی از چالش‌برانگیزترین جنبه‌ های شفق‌ ها، مقایسه شفق‌ های شمالی با جنوبی است. بعضی از شفق‌ ها در زمان مغناطیسی مشترکی، در هر دو نیم‌کره رخ می‌دهند اما بعضی دیگر در زمان‌های متفاوتی در دو نیم‌کره ظاهر می‌شوند.

عدم تقارن نیم‌کره شفق تا حدودی به دلیل تداخل میدان مغناطیسی خورشید با میدان مغناطیسی زمین است، اما تحقیقات درباره این پدیده ادامه دارد.

یکی دیگر از رخداد های شفق‌ قطبی مانند زمین، استیو یا STEVE نام دارد که مخفف «افزایش سرعت انتشار حرارتی قوی» است. استیو مانند شفق‌ های قطبی شمالی و جنوبی، پدیده جوی درخشانی است اما کمی با آن‌ ها فرق دارد.

این پدیده به شکل قوس باریک و متمایزی ظاهر می‌شود، معمولا رنگ بنفشی دارد و اطرافش حصاری سبز رنگ دیده می‌شود که به‌ آرامی به‌ سمت غرب حرکت می‌کند.

استیو را می‌توانید از عرض‌ های جغرافیایی پایین‌ تر از شفق‌ قطبی و نزدیک به استوا نیز مشاهده کنید. این پدیده جوی نتیجه دو مکانیسم است: رگه‌ های ارغوانی آن در اثر گرم‌شدن ذرات باردار در اتمسفر فوقانی هستند و ساختار سبز و حصارشکل آن، از ریزش الکترون‌ ها به داخل اتمسفر شکل می‌گیرد. فرایند دوم همان محرک شفق قطبی است که باعث می‌شود استیو نیز نوعی شفق قطبی به‌ شمار بیاید.

 

شفق‌ قطبی در دیگر سیارات

دیگر سیاره‌ ها نیز شفق قطبی دارند. زیرا تنها چیزی که برای ایجاد شفق قطبی لازم است، یک جو و یک میدان مغناطیسی است. شفق‌ قطبی در اتمسفر تمام سیار‌ه‌ های غول‌ پیکر گازی دیده شده‌اند که جای تعجب نیست، زیرا همه این سیاره‌ ها میدان‌ های مغناطیسی قوی دارند. البته شفق قطبی در زهره و مریخ نیز کشف شده‌اند که هر دو میدان مغناطیسی بسیار ضعیفی دارند.

میدان مریخی مشتری بیست هزار برابر قوی‌ تر از میدان مغناطیسی زمین است، به‌همین دلیل شفق قطبی این سیاره بسیار درخشان‌تر از شفق قطبی سیاره ما هستند. نورهای مشتری تنها توسط بادهای خورشیدی هدایت نمی‌شوند. بیشتر ذراتی را که باعث ایجاد شفق قطبی این سیاره می‌شوند، قمری به اسم آیو به فضا پرتاب می‌کند.

برای اطلاع از مقاله راهنمای کامل رصد ستارگان برای علاقه‌مندان مبتدی به نجوم به روی لینک کلیک کنید.

کجا و کی می‌توانیم شفق قطبی شمالی را ببینیم؟

دیدن شفق قطبی یکی از آرزوهای بزرگ بسیاری از آدم‌ها است. خوشبختانه شفق قطبی شمالی همیشه رخ می‌دهد اما این بدان معنا نیست که آن‌ها به‌ راحتی قابل تشخیص هستند.

برای دیدن آن‌ها باید در زمان مناسب، در مکان مشخصی باشید. بهترین مکان برای دیدن شفق های شمالی، هر جایی در «منطقه شفق قطبی» است، منطقه ای در شعاع تقریبا 2500 کیلومتری از قطب شمال.

برای به حداکثر رساندن دید خود در این منطقه، باید تا حد امکان از نورهای شهر دور باشید. اما رفتن به بیابانی وسط قطب شمال، حتی با راهنما نیز دشوار است. به‌ همین دلیل توصیه می‌کنیم در مکانی امن مانند فیربنکس آلاسکا، یلونایف کانادا، سوالبارد نروژ، پارک ملی آبیسکو در سوئد و تقریبا همه جای ایسلند بمانید تا شفق‌ های زیبای قطبی را تماشا کنید.

نتیجه

شفق قطبی چیست؟ سوالی که سعی کردیم در این مقاله به آن پاسخ دهیم و شما را با این رخداد طبیعی آشنا کنیم. همچنیم در مورد افسانه های شفق قطبی نیز مطالبی بیان کردیم و تاریخچه این رویداد طبیعی را بررسی کردیم. شما می توانید با مراجعه به سایت تلسکوپ از دیگر رویداد های آسمان اطلاعات کسب کنید. سایت تلسکوپ برای خرید تلسکوپ و لوازم جانبی آن بستری مناسب را فراهم کرده تا شما خریدی راحت داشته باشید. خرید تلسکوپ و خرید میکروسکوپ در سایت تلسکوپ بدون هیچ مشکلی انجام می شود و ما خدمات متنوع و آنلاین را برای شما فراهم کرده ایم.

برای دانلود مقاله شفق قطبی چیست و چطور می‌توانیم آن را ببینیم روی لینک کلیک کنید.

منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و شفق قطبی چیست و چطور می‌توانیم آن را ببینیم